Trong nhịp sống hiện đại đầy áp lực, có những “kẻ thù vô hình” đang lặng lẽ gặm nhấm sức khỏe tinh thần của hàng triệu người – đó chính là rối loạn lo âu và trầm cảm.
Chúng không gây ra những vết thương trên cơ thể, nhưng lại khiến tâm trí kiệt quệ, làm chất lượng sống suy giảm, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời.
Bạn có thực sự khỏe mạnh… hay chỉ đang gắng gượng?
Một người có thể vẫn đi làm, vẫn cười nói, vẫn chăm sóc gia đình… nhưng bên trong lại ngập tràn lo lắng, trống rỗng và mất phương hướng. Đó là dấu hiệu phổ biến của trầm cảm ẩn, một dạng trầm cảm không biểu hiện rõ ràng nhưng âm thầm kéo dài, khiến người bệnh ngày càng suy sụp mà không nhận ra.
Tương tự, rối loạn lo âu không chỉ là cảm giác lo lắng thoáng qua mà bất kỳ ai cũng trải qua. Đây là trạng thái lo âu kéo dài, vượt khỏi tầm kiểm soát, đi kèm với các triệu chứng như: tim đập nhanh, khó thở, mất ngủ, run rẩy, khó tập trung… khiến người bệnh bị hạn chế nghiêm trọng trong công việc và cuộc sống.
Điều đáng buồn là tại Việt Nam, các vấn đề sức khỏe tâm thần vẫn thường bị xem nhẹ hoặc gắn mác “yếu đuối”. Nhiều người ngại ngần không dám chia sẻ, không dám tìm đến chuyên gia vì sợ bị kỳ thị. Kết quả là hàng ngàn trường hợp trầm cảm, rối loạn lo âu không được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời, dẫn đến hậu quả nặng nề.
Kẻ thù thầm lặng của cuộc sống là rối loạn lo âu (Ảnh Freepik)
Thống kê cảnh báo: Sức khỏe tinh thần đang ở mức báo động (*)
- Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cứ 8 người thì có 1 người đang sống với một rối loạn tâm thần, phổ biến nhất là lo âu và trầm cảm.
- Tại Việt Nam, ước tính có hơn 3 triệu người mắc trầm cảm, trong đó phần lớn chưa từng tiếp cận dịch vụ y tế tâm thần.
- Trầm cảm là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tự sát, với khoảng 800.000 ca tử vong mỗi năm trên toàn thế giới.
Đây không còn là vấn đề “của ai đó”, mà là mối nguy hiện hữu trong mỗi gia đình, mỗi môi trường làm việc, mỗi cộng đồng. Không phân biệt tuổi tác, giới tính hay nghề nghiệp, bất kỳ ai cũng có thể là nạn nhân của các rối loạn tâm thần nếu không biết chăm sóc đúng cách.
Nhận diện sớm – Hành động kịp thời
Việc tầm soát sớm các rối loạn lo âu và trầm cảm không chỉ giúp người bệnh chủ động bảo vệ sức khỏe tinh thần của mình, mà còn giúp phát hiện những nguy cơ tiềm ẩn trong gia đình, đặc biệt là trẻ em, vị thành niên và người cao tuổi – những đối tượng rất dễ bị tổn thương tâm lý nhưng lại ít được quan tâm đúng mức.
Các dấu hiệu cảnh báo thường gặp gồm:
- Cảm giác buồn bã, chán nản kéo dài nhiều tuần
- Mất hứng thú với những hoạt động từng yêu thích
- Cảm thấy vô dụng, tội lỗi hoặc tuyệt vọng
- Lo âu quá mức, không kiểm soát được
- Mất ngủ hoặc ngủ quá nhiều
- Mệt mỏi dai dẳng
- Khó tập trung, hay quên
- Có ý nghĩ tự tử hoặc tự gây tổn thương
Khó tập trung, hay quên cũng là một trong những dấu hiệu của rối loạn lo âu (Ảnh Freepik)
Nếu bạn (hoặc người thân) có từ 3 dấu hiệu trở lên kéo dài hơn 2 tuần, bạn nên thực hiện tầm soát tâm lý ngay lập tức.
Grapsy đồng hành cùng bạn tầm soát miễn phí các rối loạn tâm thần phổ biến
Thấu hiểu tầm quan trọng của việc phát hiện sớm các rối loạn tâm thần, nền tảng tư vấn sức khỏe tâm lý Grapsy.vn triển khai chương trình tầm soát miễn phí các rối loạn lo âu và trầm cảm dành cho cộng đồng.
Với quy trình khoa học, ẩn danh và dễ tiếp cận, bạn chỉ mất 5 phút thực hiện bài trắc nghiệm tâm lý tại nhà là đã có thể:
- Đánh giá sơ bộ nguy cơ trầm cảm và rối loạn lo âu theo tiêu chuẩn y học
- Nhận tư vấn hướng dẫn tiếp theo từ chuyên gia tâm lý nếu cần
- Tránh tình trạng chẩn đoán chậm trễ, giúp cải thiện hiệu quả điều trị
Thực hiện tầm soát miễn phí ngay tại đây: www.grapsy.vn/benh-nhan/
Sức khỏe tinh thần cũng cần được chăm sóc như thể chất
Đừng đợi đến khi “sụp đổ” mới đi tìm kiếm sự giúp đỡ. Cũng như việc khám sức khỏe định kỳ, việc tầm soát tâm lý nên được thực hiện định kỳ mỗi 6 tháng – 1 năm, đặc biệt là trong những giai đoạn căng thẳng cao như: áp lực công việc, mất người thân, thay đổi lớn trong cuộc sống, khủng hoảng tài chính…
Việc chăm sóc sức khỏe tinh thần không có gì phải xấu hổ. Ngược lại, đó là một hành động can đảm, có trách nhiệm với bản thân và cộng đồng. Một người khỏe mạnh về tinh thần sẽ làm việc hiệu quả hơn, yêu thương trọn vẹn hơn và sống hạnh phúc hơn.
Truy cập để tầm soát miễn phí tại: www.grapsy.vn/benh-nhan/
(*) Nguồn:
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/mental-disorders?
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0022395624001158?
https://www.who.int/health-topics/suicide?#tab=tab_1
