Hãy chủ động bảo vệ thận bằng cách hạn chế những thói quen xấu dưới đây, bởi đó cũng chính là cách bạn bảo vệ chất lượng sống của chính mình.
Thận là cơ quan thầm lặng nhưng đóng vai trò sống còn đối với cơ thể. Mỗi ngày, hai quả thận phải lọc đến 180 lít máu để loại bỏ chất độc, cân bằng nước, điện giải và duy trì huyết áp ổn định. Nhưng chính sự "thầm lặng" này khiến nhiều người không nhận ra những dấu hiệu suy yếu của thận cho đến khi bệnh đã tiến triển nghiêm trọng.
Trong bối cảnh xã hội hiện đại với nhiều thói quen sống thiếu khoa học, bệnh thận đang âm thầm gia tăng, không chỉ ở người cao tuổi mà ngày càng phổ biến trong giới trẻ.
Nhiều người vẫn nghĩ bệnh thận là căn bệnh “xa xôi”, chỉ xảy ra ở người già hoặc những ai có bệnh nền nặng. Nhưng thực tế, theo thống kê mới nhất từ các chuyên gia y tế trong nước, Việt Nam có đến gần 7 triệu người mắc bệnh thận mạn tính, trong đó không ít là người trẻ, thậm chí dưới 30 tuổi.
Các bệnh thận thường gặp hiện nay gồm:
-
Thận yếu, thận mạn tính: tiến triển âm thầm, không có triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn đầu.
-
Suy thận cấp: thường do mất nước nghiêm trọng, ngộ độc hoặc tai biến mạch máu.
-
Sỏi thận, viêm cầu thận, nhiễm trùng đường tiết niệu: dễ gặp ở cả nam và nữ nếu không giữ gìn vệ sinh, uống ít nước hoặc ăn mặn.
Những “Thủ phạm” âm thầm gây hại thận
Điều đáng nói là phần lớn nguyên nhân gây bệnh thận đều xuất phát từ chính lối sống hằng ngày:
Lười uống nước
Không uống đủ nước khiến nước tiểu cô đặc, dễ hình thành sỏi và làm thận phải hoạt động quá tải. Cảm giác “lười uống nước” hoặc “quên uống” là tình trạng rất phổ biến hiện nay, đặc biệt là ở dân văn phòng.
Ăn quá mặn
Người Việt tiêu thụ lượng muối gần gấp đôi mức khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới. Ăn mặn làm tăng huyết áp – kẻ thù hàng đầu của thận – và cũng làm tăng nguy cơ sỏi thận.
Sử dụng quá nhiều thuốc
Thêm vào đó, một thói quen phổ biến nhưng cực kỳ nguy hiểm là lạm dụng thuốc – đặc biệt là thuốc giảm đau, kháng viêm không steroid (NSAIDs), kháng sinh và thuốc bổ không rõ nguồn gốc. Nhiều người có xu hướng tự ý dùng thuốc mỗi khi đau đầu, nhức mỏi, hoặc truyền miệng nhau các loại “thuốc bổ”, mà không nhận ra rằng phần lớn các hoạt chất đều phải được chuyển hóa và đào thải qua thận.
Lạm dụng thực phẩm chế biến sẵn
Mì gói, xúc xích, đồ ăn nhanh... chứa nhiều chất bảo quản và phụ gia hóa học, làm thận phải lọc nhiều độc tố hơn mức bình thường.
Thói quen nhịn tiểu
Nhịn tiểu tưởng chừng vô hại nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe thận. Việc giữ nước tiểu quá lâu có thể gây viêm đường tiết niệu, dẫn đến nhiễm trùng ngược dòng lên thận và làm suy giảm chức năng bài tiết. Thói quen này nếu kéo dài còn khiến bàng quang yếu đi, tạo áp lực âm thầm lên thận theo thời gian.
Uống nhiều rượu bia, thức khuya, stress kéo dài
Căng thẳng liên tục khiến hormone cortisol tăng cao, ảnh hưởng đến huyết áp và gây mất cân bằng chuyển hóa, từ đó tạo gánh nặng cho thận. Trong khi đó, rượu bia không chỉ làm mất nước, tăng nguy cơ tăng axit uric và sỏi thận mà còn ảnh hưởng đến khả năng lọc máu, khiến thận phải hoạt động quá sức. Nếu duy trì những thói quen này trong thời gian dài, tổn thương thận là điều khó tránh khỏi.
Về mặt y học, các nghiên cứu mới nhất cho thấy mối liên hệ ngày càng rõ rệt giữa chế độ ăn uống, chất lượng giấc ngủ và nguy cơ mắc bệnh thận. Cụ thể, những người có thói quen ăn nhiều muối, ít rau xanh và lười vận động có khả năng bị tăng huyết áp (một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy thận mạn tính). Ngược lại, chế độ ăn nhiều rau củ, trái cây tươi và uống đủ nước không chỉ tốt cho hệ tiêu hóa mà còn hỗ trợ thận “nhẹ gánh” hơn rất nhiều.
Thận không có khả năng “tự chữa lành” như một số cơ quan khác, nhưng nếu được chăm sóc đúng cách từ sớm, bạn hoàn toàn có thể đồng hành với “người bạn thầm lặng” này suốt đời mà không phải lo lắng.
