Theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội (BHXH), mức lương hưu được tính dựa trên phần trăm mức đóng bảo hiểm xã hội.
Luật bảo hiểm xã hội số 41/2024/QH15 sẽ có hiệu lực từ ngày 1-7-2025. Theo đó Luật mới có hạ số năm tối thiểu đóng bảo hiểm xã hội được hưởng lương từ mức 20 năm xuống 15 năm. Nhưng nhiều người lao động thắc mắc vì sao cùng đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) 15 năm, nữ hưởng lương hưu 45%, nam chỉ 40%. Điều đó khiến nhiều người thắc mắc và cho rằng như thế không công bằng với lao động nam.
Trả lời về vấn đề này, ông Nguyễn Duy Cường, Phó vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) cho biết luật mới kế thừa từ Luật Bảo hiểm xã hội 2014, không thay đổi công thức tính lương hưu. Song, ban soạn thảo bổ sung cách tính tỉ lệ lương hưu với lao động nam đóng từ 15 năm đến dưới 20 năm.
Ông Cường nói: "Vấn đề tỉ lệ hưởng lương hưu đã được đặt ra, tuy nhiên sau khi đánh giá cặn kẽ tác động, khả năng cân đối của quỹ hưu trí tử tuất, chủ trương là kế thừa luật hiện hành và không sửa đổi tỉ lệ hưởng lương hưu".
Với lao động nam đủ tuổi nghỉ hưu, đóng BHXH 15 năm, lương hưu có tỉ lệ bằng 40% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH. Mức này tăng 6,25% so với dự thảo ban đầu. Khi đó, lao động nam được tính tỉ lệ 2,25%/năm, nếu đóng đủ 15 năm thì chỉ hưởng 33,75%.
Luật mới nêu nam giới đóng đủ 15 năm, sau đó mỗi năm đóng thêm được cộng 1%. Từ năm thứ 20 trở đi, tỉ lệ hưởng lương hưu là 45%, tính thêm 2%/năm đóng cho đến khi hưởng tối đa 75%.
Với nữ giới đủ tuổi nghỉ hưu, đóng BHXH 15 năm, lương hưu có tỉ lệ bằng 45% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH. Sau đó, mỗi năm cộng thêm 2% cho đến khi hưởng tối đa 75%.
Như vậy, cùng đóng 15 năm BHXH, lao động nam hưởng lương hưu với tỉ lệ 40% trong khi nữ là 45%.
Từ năm đóng thứ 20 trở đi, tỉ lệ hưởng lương hưu của hai giới đồng đều tăng thêm 2%. Để hưởng lương hưu ở mức tối đa 75%, lao động nữ phải đóng 30 năm và nam là 35 năm. Người về hưu trước tuổi bị trừ tỉ lệ hưởng 2%/năm.
Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, tỉ lệ hưởng lương hưu bình quân với mỗi năm tham gia BHXH của các nước khoảng 1,7%. Hai nước phát triển là Trung Quốc, Hàn Quốc có tỉ lệ 1%. Riêng Việt Nam, tỉ lệ hưởng lương hưu ở nam và nữ hiện hành lần lượt là 2,14% và 2,5%. Việt Nam cũng như nhiều quốc gia khác đang ở giai đoạn già hóa dân số và dự báo đến năm 2036 sẽ bước vào giai đoạn dân số già với tỉ lệ dân số từ 65 tuổi trở lên chiếm khoảng 14%.
