Người xưa rất coi trọng cách ăn uống và ăn mặc bên ngoài của mỗi người. Người ta quan niệm "miếng ăn là miếng nhục" nên có nhiều bữa ăn tuyệt không thể động vào.
Những người xưa rất quan trọng việc bảo vệ hình tượng và chú trọng các chi tiết nhỏ trong cuộc sống. Họ tin rằng cách một người ăn uống có thể phản ánh tính cách cũng như quan điểm sống.
Ngược lại, người xưa cũng nghĩ rằng qua cách ứng xử có thể đánh giá được mức độ tôn trọng mà người khác dành cho họ. Điều này là nguồn gốc của câu nói: "Người còn sống không bao giờ dùng hai bữa," và chúng ta có thể hiểu được ý nghĩa thực sự mà người xưa gửi gắm trong câu nói đó là gì?
Trong cuộc sống hằng ngày, các bữa ăn đa dạng đều mang theo ý nghĩa và mục đích riêng biệt.
1. Tiệc đã dọn là không ăn
Câu ngạn ngữ "Yến tiệc đã dọn không ăn được" của người xưa có ý nghĩa là khi đến thăm nhà, nếu nhận thấy gia chủ đã chuẩn bị sẵn bữa ăn, thì bữa tiệc đó sẽ không tiếp tục ăn thêm nữa, nếu không sẽ bị coi là thiếu tôn trọng.
Nghi lễ mời khách đến nhà nhưng lại dọn cơm ra trước được coi là thiếu tôn trọng người khác. Người xưa đặt câu hỏi: tại sao không chờ đến khi khách đến rồi mới dọn cơm?
Thái độ thiếu tôn trọng này cho thấy người được mời không được đánh giá cao. Người đến muộn cũng là hành vi không tôn trọng, vì khi đến sau, họ phải hiểu ý nhanh chóng và rời đi để không gây chú ý tiêu cực.
Ngoài ra, khi đến sau và thấy mọi người đã ngồi ăn, không nên tham gia vì đó cũng là hành động thiếu lễ phép. Người tham gia sau cần biết kính trọng và rời đi để tránh những ý kiến trái chiều từ mọi người.
Nói chung, việc không ăn tiệc đã dọn ra sẵn không chỉ mang ý nghĩa về việc thiếu tôn trọng, mà còn liên quan đến việc không nên nhận mọi lợi ích mà không có công lao, và cẩn trọng trước những đề nghị khi chưa rõ ràng mục đích.
2. Rượu đã rời bàn không uống
Ý nghĩa của câu này là: Khi bữa tiệc đã kết thúc và có khách mới đến bất ngờ, nếu chủ nhà đưa ra rượu cũ để mời , chúng ta nên lịch sự từ chối. Nếu không làm như vậy, chúng ta có thể bị coi thường.
Trong tình huống này, việc sử dụng rượu cũ có nghĩa là không tôn trọng đối với các khách mời mới và có thể làm tăng cảm giác khó chịu cho họ. Bàn tiệc đã đầy đủ thức ăn thừa, nếu ngồi cố, không chỉ là không tôn trọng mà còn gây phiền toái cho chủ nhà vì họ phải chuẩn bị thêm món mới. Điều này không chỉ làm tốn thời gian mà còn làm phiền lòng.
Ngoài ra, câu nói cũng ám chỉ rằng khi mọi người đã rời khỏi bàn tiệc, không nên cố ngồi lại để tránh trở thành tâm điểm chú ý với sự vô duyên và thất lễ. Thay vào đó, việc từ chối một cách tế nhị là cách để thể hiện khí chất và lòng tự trọng.