Giải mã câu thành ngữ "cửa miệng" thường xuyên được người Việt sử dụng nhưng thực chất lại sai so với nguyên tác.
Thành ngữ, tục ngữ luôn gắn liền với đời sống của chúng ta từ trước đến nay, thế nhưng có những câu thành ngữ tuy được sử dụng hàng ngày nhưng chính bản thân người dùng cũng không nhận ra sự nhầm lẫn trong quá trình sử dụng.
"Ướt như chuột lột" là câu cửa miệng người Việt dùng khi nói về người nào đó bị ướt sũng, ướt nhẹp thê thảm. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có một lời giải thích thỏa đáng và thuyết phục về nguồn gốc ngữ nghĩa của thành ngữ này. Thiết nghĩ chuột thì làm sao mà lột được chỉ có rắn lột được thôi chứ. Điều này chứng tỏ hầu hết mọi người đang đọc sai câu thành ngữ.
Theo đó, nguyên bản của câu thành ngữ này là "Ướt như chuột lội" câu này có nghĩa chỉ một người bị ướt lướt thướt, quần áo dính chặt vào người giống hình ảnh của một con chuột lội từ dưới nước lên. Cũng có ý kiến từng cho rằng, câu thành ngữ "ướt như chuột lột" phải đọc là "Uớt như chuột lụt". Khi lũ lụt xảy ra, cánh đồng thành biển nước, đàn chuột không còn chỗ ẩn náu, buộc phải lóp ngóp bơi trong nước đi tìm những chỗ cao. Nói "ướt như chuột lụt" lột tả được sự ướt át, cơ cực của những người phải hứng chịu thiên tai lũ lụt.
Cũng nói thêm, bộ "Từ điển Việt Nam" của Hội Khai Trí Tiến Đức, chúng ta cũng sẽ bắt gặp dạng đích thực của thành ngữ đó là "Ướt như chuột lội" chứ không phải "Ướt như chuột lột".
Một câu thành ngữ khác cũng gây nhầm lẫn câu thành ngữ "Ra ngô ra khoai" vốn để chỉ việc làm cho cái gì đó mập mờ, lẫn lộn trở nên rõ ràng, rành mạch, cụ thể. Kỳ thực, ngô với khoai là hai lương thực rất dễ phân biệt, không hề mập mờ, gây nhẫm lẫn, chỉ cần nhìn qua là chúng ta đã phân biệt được đâu là ngô, đâu là khoai. Vậy nên nói "ra ngô ra khoai" có vẻ không được hợp lý lắm.
Đúng vậy, cách nói chuẩn phải là "ra môn ra khoai". Theo đó, "môn" ở đây là khoai môn, còn "khoai" là khoai sọ. Hai loại khoai này vốn có hình thù tương đối giống nhau, nếu không phải là người am hiểu tường tận thì khó mà phân biệt được.
