Tết Trung Thu, còn được gọi là Tết Nguyên Tiêu hoặc Tết Trung Nguyên, là một trong những ngày lễ quan trọng của nhiều quốc gia châu Á, đặc biệt là trong văn hóa Việt Nam và Trung Quốc. Tết Trung Thu thường được tổ chức vào ngày 15 tháng 8 âm lịch, tương đương với khoảng thời gian từ cuối tháng 8 đến đầu tháng 9 âm lịch của năm lịch sử. Ngày này thường trùng với mùa trăng tròn và là dịp để mọi người tụ họp cùng gia đình, tận hưởng bữa tối gia đình, và tham gia vào các hoạt động vui chơi, trình diễn nghệ thuật và tín ngưỡng truyền thống.
Tết Trung Thu thường được gọi là "Tết Trăng" vì mọi người thường đốt đèn lồng và cùng nhau ngắm trăng trong đêm trăng tròn. Ngoài ra, nó còn được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau tùy theo vùng miền và ngôn ngữ, ví dụ như:
- Tại Việt Nam, nó được gọi là "Tết Trung Thu" hoặc đơn giản là "Tết Trăng" hoặc "Tết Nguyên Tiêu."
- Ở Trung Quốc, nó được gọi là "Zhōngqiū Jié" (中秋节) hoặc "Mián Jié" (蜜节).
- Ở Hồng Kông và Macau, nó có tên là "Chung Chiu" hoặc "Chung Yeung Festival."
- Tại Đài Loan, nó được gọi là "Zhōngqiū Jié" (中秋節) hoặc "Mián Jié" (蜜節).
Dù tên gọi khác nhau, Tết Trung Thu thường mang trong mình ý nghĩa của sự đoàn kết gia đình và tôn vinh tình thân thương. Trong ngày này, người ta thường làm các món bánh dẻo, đốt đèn lồng, và tổ chức các hoạt động vui chơi truyền thống như múa lân, múa rồng, và xem kịch nói.
Nguồn gốc của Tết Trung thu
Tết Trung Thu có một lịch sử lâu đời và có nguồn gốc ở nhiều quốc gia châu Á, nhưng nguồn gốc chính của nó thường được liên kết với Trung Quốc và có một số câu chuyện và truyền thuyết liên quan. Dưới đây là một số thông tin về nguồn gốc của Tết Trung Thu:
-
Nguồn gốc Trung Quốc: Tết Trung Thu, được gọi là "Zhōngqiū Jié" (中秋节) ở Trung Quốc, có nguồn gốc từ các nghi lễ của dân gian Trung Quốc cổ đại. Truyền thuyết phổ biến nhất về Tết Trung Thu là câu chuyện về Hòa Thượng Chánh Pháp (Houyi) và bức cung tên (Bow) có một viên mặt trời. Theo câu chuyện này, Hòa Thượng Chánh Pháp đã bắn xuống mặt trời một con quạ để cứu người dân khỏi sự nóng cháy của nó. Ngày nay, người Trung Quốc vẫn tôn vinh sự ki heroic của Hòa Thượng Chánh Pháp và mối quan hệ gia đình thông qua việc tụ họp và thưởng thức bánh dẻo.
-
Lan tỏa đến các nước châu Á: Từ Trung Quốc, Tết Trung Thu đã lan tỏa đến nhiều quốc gia châu Á khác nhau, bao gồm Việt Nam, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, và nhiều quốc gia khác. Mỗi quốc gia có cách tổ chức và truyền thống riêng, nhưng tất cả đều liên quan đến việc tôn vinh gia đình, tình thân thương, và ngắm trăng trong đêm trăng tròn.
-
Phương tiện truyền tải văn hóa: Tết Trung Thu đã được truyền tải thông qua các phương tiện truyền thông và di cảo, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển truyền thống. Các câu chuyện, bài hát, và trò chơi truyền thống liên quan đến Tết Trung Thu đã được kể và chia sẻ qua thế hệ.
Như vậy, Tết Trung Thu là một phần quan trọng của văn hóa Á Đông và có nguồn gốc từ Trung Quốc cổ đại trước khi lan tỏa ra nhiều quốc gia khác trong khu vực.
Tết Trung Thu được tổ chức theo nhiều cách khác nhau tùy theo quốc gia và vùng miền. Dưới đây là một cái nhìn tổng quan về cách mà Tết Trung Thu thường được tổ chức ở một số quốc gia châu Á, đặc biệt là ở Việt Nam và Trung Quốc:
Tết Trung Thu ở Việt Nam:
-
Tết Trung Thu Ngày Lễ: Tết Trung Thu thường được tổ chức vào ngày 15 tháng 8 âm lịch, nhưng các hoạt động và lễ hội có thể kéo dài từ vài ngày trước đến vài ngày sau ngày lễ chính thức.
-
Trang trí nhà cửa: Gia đình thường trang trí nhà cửa bằng các đèn lồng đẹp mắt và các hình ảnh liên quan đến Tết Trung Thu.
-
Làm bánh dẻo: Một hoạt động quan trọng là làm bánh dẻo. Bánh dẻo thường có hình dáng tròn, biểu tượng cho mặt trăng, và có nhiều loại nhân khác nhau như đậu xanh, lạc, và nước mía.
-
Ngắm trăng: Vào đêm Tết Trung Thu, mọi người thường tụ tập lại để ngắm trăng tròn và thưởng thức bánh dẻo. Đây là thời điểm quan trọng để gia đình quây quần bên nhau.
-
Múa lân và múa rồng: Trong một số nơi, người ta có thể thấy các màn trình diễn múa lân và múa rồng trên đường phố.
-
Hoạt động nghệ thuật và văn hóa: Tại các lễ hội Tết Trung Thu, có các buổi biểu diễn nghệ thuật, kịch nói, và trình diễn âm nhạc để giữ cho không khí vui vẻ và phấn khích.
Tết Trung Thu không phải là một ngày lễ chính thức được nghỉ làm ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, bao gồm cả Trung Quốc và Việt Nam, nơi mà ngày này được coi là một ngày lễ truyền thống và gia đình. Tuy nhiên, có một số quốc gia và vùng lãnh thổ có thể nghỉ làm vào ngày này tùy theo quyết định của chính phủ hoặc vùng lãnh thổ đó.
Ví dụ:
-
Đài Loan: Tết Trung Thu không phải là một ngày nghỉ chính thức ở Đài Loan, nhưng nhiều công ty và trường học có thể cho phép nghỉ ngày này hoặc giảm giờ làm việc cho nhân viên và học sinh.
-
Singapore: Tại Singapore, Tết Trung Thu không phải là một ngày nghỉ chính thức, nhưng nó được tổ chức và kỷ niệm trong cộng đồng người Hoa và người dân địa phương. Một số trường học và tổ chức cũng có thể cho phép nghỉ một ngày.
Trong phần lớn các quốc gia, Tết Trung Thu không được coi là một ngày nghỉ chính thức, và người dân thường tự tổ chức các hoạt động và lễ hội vào buổi tối hoặc cuối tuần gần ngày lễ để kỷ niệm.
