Táo quân (ông Táo) theo tín ngưỡng dân gian tượng trưng cho vị thần cai quản bếp núc trong nhà, ông Táo sẽ về trời vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm để báo cáo với triều đình về các sự việc trong gia đình một năm qua.
Việc chuẩn bị, trình bày các mâm cúng để tiễn ông Táo về trời rất được mọi người quan tâm, thực hiện một cách tỉ mỉ, đẹp mắt. Dù vậy, nhiều người thắc mắc nên đặt mâm cúng ông Táo trên bàn thờ hay trong bếp mới là đúng nhất.
Theo một số quan niệm xa xưa, ông Công tượng trưng cho thần thổ công, đặt mâm cúng trên bàn thờ chính trong nhà là chính xác nhất. Đối với ông Táo, vị trí đặt mâm cúng ở trong bếp là chuẩn nhất vì ông Táo đại diện cho người cai quản, trông nom gian bếp của mọi gia đình.
Bàn thờ cúng ông Táo thường được đặt ở bên trên hoặc bên cạnh bếp. Mọi người thờ ông Táo với mong muốn khu vực bếp núc luôn rực lửa, gia đình ấm no, hạnh phúc, hòa thuận.
Tuy nhiên, một số không gian bếp được thiết kế hiện đại, không lắp đặt bàn thờ dành riêng cho ông Táo. Vì thế, vị trí đặt mâm cúng còn tùy thuộc vào không gian nhà cửa cũng như quan điểm của từng gia đình.
Cũng không có một quy định cụ thể, bắt buộc nào về việc đặt mâm cúng cho ông Công ông Táo. Hầu hết, mọi người đều cho rằng nghi thức cúng bái phải được thực hiện một cách trang nghiêm, nên vị trí đặt mâm cúng phải thể hiện sự nghiêm túc, trang trọng và chỉn chu.
Lễ vật cúng ông Công ông Táo gồm:
- Mũ ông Công ông Táo, loại mũ có hai cánh chuồn, riêng mũ dành cho táo Bà thì không có. Thiết kế của mũ có gương nhỏ lấp lánh, hai cánh chuồn, cùng với các dây kim tuyến đủ màu sắc. Màu sắc của bộ mũ, áo hoặc hia của ông Công và ông Táo không cố định, sẽ thay đổi mỗi năm theo ngũ hành.
- Hia ông Táo.
- Cá chép để ông Táo cưỡi về trời.
- Một số lễ vật khác: 1 đĩa trái cây, 1 ấm trà sen, 1 quả cau, lá trầu, 1 quả bưởi, 1 lọ hoa cúc, 3 chén rượu và một ít vàng mã.
Những lễ vật như mũ, áo, hia ông Táo và một số vàng mã sẽ được đốt sau lễ cúng tiễn ông Táo về trời vào mỗi 23 tháng Chạp hàng năm.
Về mâm cúng cho ông Công ông Táo có thể chuẩn bị mâm cỗ chay hoặc mâm cỗ mặn. Cỗ mặn với những món như chân giò luộc, xôi gà, các món nấu cùng nấm, măng… mâm cỗ chay được trình bày gồm trầu cau, hoa quả, giấy vàng, bạc…
Một số món truyền thống hàng năm được bày trên mâm cúng ông Táo:
- 1 bát canh mọc hoặc canh măng.
- 1 đĩa xào thập cẩm.
- 1 đĩa giò , chả rán hoặc thịt đông.
- 1 đĩa xôi.
- 1 đĩa chè kho.
Các món truyền thống trong mâm cỗ ông Táo kể trên không nhất thiết phải được chuẩn bị đầy đủ, tùy thuộc vào nhu cầu và tình hình thực tế của gia đình mà có thể thêm hoặc bớt một số món ăn.
*Thông tin chỉ mang tính chất tham khảo.
Ảnh: Tổng hợp
