Ngôi làng cổ này là nơi duy nhất ở Việt Nam có cách đặt tên không giống ai và cũng không ai "bắt chước". Vì những cái tên lạ nên gặp không ít rắc rối.
Theo phong tục từ xưa đến nay, kể từ khi người Việt Nam ý thức được tầm quan trọng của dòng họ thì người Việt đã đặt tên theo công thức: Họ + tên lót (tên đệm) + tên thật. Một số người có thể rút gọn phần tên lót (tên đệm) nhưng luôn giữa đúng thứ tự họ trước tên sau. Thế nhưng ở một ngôi làng cổ nằm ở phía Bắc của Việt Nam, cách trung tâm TP. Hà Nội không xa lại có một văn hóa đặt tên khác người.
Địa điểm trở thành nơi tìm hiểu của nhiều nhà văn hóa Việt Nam chính là Làng So (Xã Cộng Hòa, huyện Quốc Oai, TP. Hà Nội). Cả con trai và con gái trong làng đều được đặt tên theo truyền thống lạ lùng.
Không biết từ bao giờ, cha ông tổ tiên của ngôi làng này đã đặt ra quy định đẩy tên lót (tên đệm) lên đầu tiên, sau đó mới đến họ và tên gọi. Cách này được áp dụng cả trong giấy tờ đến đời thực. Không những thế, con gái và con trai trong làng đều có cách đặt tên khác nhau dù họ là anh em ruột một nhà.
Lấy ví dụ như cụ ông Nguyễn Danh Hữu từng chia sẻ câu chuyện về cách đặt tên lạ lùng ở làng mình với trang tin Kiến Thức. Sau khi tồn tại được 400 năm, người dân Làng So dường như đã quá quen thuộc với cách đặt tên này, thế nhưng với những ai ở bên ngoài làng thì cảm thấy vô cùng ngạc nhiên.
Theo ông Nguyễn Danh Hữu, tục lệ đặt tên này có từ lâu đời và được truyền miệng từ người này sang người khác chứ không có bất kỳ tư liệu nào ghi chép. Điều này vô tình tạo thành nét văn hóa lạ ở ngôi làng cổ. Giống như tên gọi của ông là Nguyễn Danh Hữu, nhiều người cho rằng ông họ Nguyễn nhưng thực chất ông mang họ Danh, Nguyễn vốn chỉ là tên đệm. Những nhân viên tư pháp đều thắc mắc về cách đặt tên lấy chữ lót làm họ của ông Hữu và các con cháu trong làng.
Một người khác là cụ ông Vương Đắc Thủy từng cho biết ông mang họ Đắc, tên đệm là Vương chứ không phải mang họ Vương như nhiều người lầm tưởng: "Tên tôi là Vương Đắc Thủy, nhiều người nghĩ tôi họ Vương nhưng ở quê tôi thì Đắc mới là họ. Con trai tôi đặt tên giống như tôi, con gái thì đảo ngược lại lấy tên Đắc Thị gì đó. Tôi từng muốn tìm hiểu về tục lệ đặt tên này nhưng tiếc là không có ghi chép để lại. Do ông bà truyền miệng từ đời này sang đời khác".
Trước những cái tên lạ xuất hiện hàng loạt tại ngôi làng này, các đơn vị hành chính địa phương đã yêu cầu xác nhận nhân thân quan hệ như cha con, mẹ con để khẳng định tính huyết thống, nhất là với những cô gái có cái họ khác hẳn so với cha ruột. Từ năm 2008, người dân Làng So thống nhất trở lại là dù con trai hay con gái thì cũng mang họ của bố để phù hợp với pháp luật hiện hành.
Ảnh: Tổng hợp
