Tính đến thời điểm hiện tại, chỉ có một địa điểm duy nhất ở Việt Nam phát hiện ra loài thực vật đặc biệt này.
Theo báo Thanh Niên, vào tháng 12 năm 2022, nhóm nghiên cứu của Khu bảo tồn thiên nhiên Phong Điền (Thừa Thiên – Huế) đã phát hiện một loài thực vật có hình thù độc đáo trong quá trình điều tra thực địa. Loài thực vật này được tìm thấy trên vách đá tại đỉnh thác Bảy Nàng Tiên, thuộc Tiểu khu 71 của Khu bảo tồn thiên nhiên Phong Điền, gần khu vực Rào Trăng.
Sau đó, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thừa Thiên Huế đã phối hợp với các chuyên gia từ Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam, Khu BTTN Phong Điền, Trường Đại học Nông Lâm, Trường Đại học Y Dược, Đại học Huế và Đại học Lomonosov (Nga) để xác định đây là một loài thực vật mới cho thế giới, thuộc chi tỏi rừng.
Theo thông tin từ nhóm nghiên cứu, loài thực vật này thuộc họ Măng tây (Asparagaceae) và có hình thái tương tự như tỏi đá khang (A.khangii), nhưng khác ở phiến lá rộng hơn, mặt ngoài bao hoa màu trắng, phấn hoa màu vàng, cùng với bao phấn và nhụy hoa có sự khác biệt. Với cấu trúc bao hoa đặc biệt, loài thực vật mới này đã được đặt tên là Tỏi đá Phong Điền, được mô tả và đặt tên theo khu vực duy nhất phát hiện loài này tính đến thời điểm hiện tại. Tên khoa học của tỏi đá Phong Điền là Aspidistra phongdiensis.
Chia sẻ với báo Nông nghiệp Việt Nam, ông Lê Ngọc Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thừa Thiên - Huế cho biết: "Việc phát hiện loài tỏi đá Phong Điền chứng minh giá trị đa dạng sinh học của Khu Bảo tồn Thiên nhiên Phong Điền. Đây là nơi có nhiều loài thực vật và động vật quý hiếm chưa được nghiên cứu đầy đủ. Hơn nữa, phát hiện này đã tạo thêm động lực cho cán bộ kiểm lâm và Khu Bảo tồn Thiên nhiên nỗ lực nghiên cứu và bảo vệ khu vực này cũng như hệ sinh thái toàn tỉnh Thừa Thiên - Huế."
Chia sẻ với chuyên trang Giáo dục Thủ đô (thuộc báo Giáo dục & Thời đại), ông Phan Kế Long – Phó Tổng Giám đốc Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam cho biết: "Mọi thứ vẫn chỉ dừng lại ở việc công bố loài mới. Nhóm nghiên cứu cần tiếp tục khảo sát về thành phần hóa học, tinh dầu, giá trị kinh tế và dược tính... để hiểu rõ hơn về công dụng của nó."
Sự phát hiện loài tỏi đá Phong Điền đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm của giới khoa học và những người yêu thiên nhiên. Loài tỏi đá này đã được công nhận là thực vật mới trên thế giới qua bài viết đăng trên tạp chí chuyên ngành Phytotaxa vào ngày 30/3/2023. Hiện mẫu chuẩn của loài này đang được lưu giữ tại Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam.
Theo thông tin từ báo Chính phủ, Khu Bảo tồn Thiên nhiên Phong Điền được thành lập vào năm 2002, với diện tích 41.433 ha, nằm trên địa bàn hai huyện Phong Điền và A Lưới, giáp ranh với Khu bảo tồn Đakrong (Quảng Trị). Đây là một trong những khu bảo tồn có tiềm năng phát triển du lịch sinh thái, đồng thời ẩn chứa nhiều giá trị về đa dạng sinh học.
Khu bảo tồn này đã phát hiện nhiều loài động vật quý hiếm như gà lôi lam mào trắng, gà so Trung Bộ, gà so ngực gụ và trĩ sao. Ngoài ra, nhiều loài thú quý hiếm cũng được ghi nhận tại đây, bao gồm hổ (Panthera tigris), báo gấm (Pardofelis nebulosa), gấu ngựa (Ursus thibetanus) và vượn đen má hung (Hylobates gabriellae). Đặc biệt, khu vực này còn ghi nhận hai loài lần đầu tiên được biết đến tại Phong Điền là sao la và mang lớn, hiện chỉ có ở Việt Nam và Lào.
Vào đầu năm 2022, các nhà nghiên cứu, lực lượng kiểm lâm và bảo vệ rừng đã phát hiện một loài mới mang tên Mỹ nhụy răng cưa (Deinostigma serratum) tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên Phong Điền.
