Những ngành học này thường được xem là không "hot," dẫn đến việc ít thí sinh đăng ký, hoặc mới xuất hiện và chưa thu hút được nhiều sự chú ý. Tuy nhiên, thực tế các ngành này có nhu cầu việc làm rộng mở.
Ngành Kỹ thuật không gian
Kỹ thuật không gian là lĩnh vực đào tạo về ứng dụng công nghệ vệ tinh, bao gồm xử lý và phân tích tín hiệu, hình ảnh, công nghệ viễn thám và định vị vệ tinh. Công nghệ vệ tinh được ứng dụng rộng rãi trong quản lý tài nguyên, môi trường, lãnh thổ, biển đảo và an ninh quốc phòng.
Theo khảo sát sơ bộ, Việt Nam cần ít nhất 2.000 lao động trình độ cao trong các lĩnh vực công nghệ không gian và ứng dụng liên quan đến thông tin liên lạc, viễn thám, cũng như khai thác hình ảnh vệ tinh cho dự báo thời tiết và quản lý tài nguyên thiên nhiên.
Tại Việt Nam, có nhiều lĩnh vực ứng dụng Kỹ thuật không gian, đặc biệt là trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay. Dữ liệu lớn từ vệ tinh trở thành nguồn tài nguyên số quan trọng cho công tác quản lý của nhà nước và doanh nghiệp.
Ngành học này hiện còn ít người biết đến, với chỉ hai trường tại Việt Nam đào tạo, nhưng cơ hội việc làm rất phong phú. Sinh viên sau khi tốt nghiệp có thể làm việc tại các cơ quan và doanh nghiệp công nghệ thông tin, đảm nhận các vị trí phát triển ứng dụng định vị trên thiết bị di động.
Ngoài ra, các bạn trẻ cũng có thể tìm kiếm cơ hội làm việc tại các cơ quan nhà nước, nơi họ sử dụng quản lý dữ liệu vệ tinh để giám sát tài nguyên rừng, đất đai, lãnh thổ và biển đảo của đất nước. Họ cũng có thể làm việc trong các tổ chức kinh doanh dữ liệu vệ tinh và các ứng dụng liên quan, cũng như tham gia vào các lĩnh vực viễn thông, công nghệ thông tin, điện tử hoặc điện - điện tử. Một hướng đi khác là trở thành giảng viên hoặc chuyên gia trong các lĩnh vực kỹ thuật không gian.
Trong năm 2024, điểm chuẩn ngành Kỹ Thuật Không gian tại Đại học Quốc tế - Đại học Quốc gia TP.HCM là 21 điểm.
Ngành Công nghệ sinh học
Công nghệ sinh học là một ngành học mà thị trường lao động đang rất cần nguồn nhân lực. Sinh viên tốt nghiệp có thể làm việc trong nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, y tế và thực phẩm. Mặc dù tên gọi không được ưa chuộng như một số ngành khác, nhưng nếu người học tạo ra giá trị thì họ vẫn có thể đạt được thành công.
Tại Việt Nam, ngành Công nghệ sinh học nằm trong chiến lược phát triển khoa học công nghệ đến năm 2030, nhằm ứng dụng vào các lĩnh vực như y dược, nông - lâm - ngư nghiệp, công nghiệp chế biến và bảo vệ môi trường. Đặc biệt, ngành chú trọng ứng dụng công nghệ trong chăm sóc sức khỏe để chẩn đoán và điều trị các bệnh nguy hiểm, cũng như phát triển công nghệ tế bào gốc, sản xuất vắc-xin và dược phẩm, cùng với việc tạo ra sản phẩm sinh học cho chế biến thực phẩm và chăn nuôi, nâng cao năng suất và chất lượng giống cây trồng, vật nuôi và thủy hải sản.
Sau khi tốt nghiệp, sinh viên có cơ hội làm việc trong các vị trí như Kỹ thuật viên xét nghiệm, Giáo viên dạy Sinh học, Chuyên viên quản lý Khoa học và Công nghệ, và Kinh doanh hóa chất và thiết bị trong lĩnh vực Công nghệ sinh học.
Tại Đại học Mở TP.HCM, điểm chuẩn ngành Công nghệ sinh học là 16.
Ngành Vật lý nguyên tử và hạt nhân
Ngành Vật lý nguyên tử và hạt nhân nghiên cứu các nguyên tử như những thể cô lập, tập trung vào cấu hình electron quanh hạt nhân và các quá trình thay đổi cấu hình này. Nó bao gồm cả ion và nguyên tử trung hòa, với giả định rằng nguyên tử bao gồm các ion trừ khi có quy định khác.
Ngành Vật lý nguyên tử và hạt nhân cung cấp kiến thức cơ bản về cấu trúc nguyên tử, từ các nguyên tử một điện đến nhiều điện tử hóa trị, cũng như nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn. Nó cũng nghiên cứu tác dụng của từ trường và điện trường lên phổ năng lượng nguyên tử, cùng với quá trình hấp thụ và bức xạ của nguyên tử.
Tại Việt Nam, ngành này chủ yếu đào tạo cán bộ, chuyên viên nghiên cứu, dẫn đến số lượng trường đại học đào tạo còn hạn chế. Sự khan hiếm này khiến ngành Vật lý nguyên tử và hạt nhân chưa phổ biến rộng rãi trong cộng đồng học sinh và phụ huynh.
Sau khi tốt nghiệp, sinh viên có cơ hội làm việc tại các viện nghiên cứu khoa học, Sở khoa học & công nghệ, bệnh viện; lò phản ứng hạt nhân, nhà máy điện hạt nhân; trung tâm ứng dụng kỹ thuật hạt nhân; Sở tài nguyên và môi trường; và có thể giảng dạy tại các trường đại học, cao đẳng, phổ thông trung học.
Ngành Kỹ thuật địa chất
Ngành Kỹ thuật địa chất đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về chuyên gia địa chất trong bối cảnh phát triển công nghiệp và công nghệ. Chương trình đào tạo cung cấp kiến thức vững chắc về địa chất, cùng kỹ năng khai thác, khảo sát và quản lý tài nguyên đất đai và năng lượng.
Kỹ thuật địa chất nghiên cứu Trái đất nhằm phát triển bền vững cơ sở hạ tầng và khai thác hợp lý tài nguyên thiên nhiên. Ngành này còn liên quan đến thiết kế và xử lý nền móng cho các công trình xây dựng công nghiệp, dân dụng, và an ninh quốc phòng.
Sinh viên theo học ngành Kỹ thuật địa chất sẽ được trang bị kỹ năng sử dụng phần mềm hỗ trợ nghiên cứu và đánh giá tác động của công trình đối với sự ổn định của nền móng. Họ cũng có khả năng tư vấn, thiết kế, xử lý nền và móng cho các công trình dân dụng, công nghiệp, thuỷ điện, thuỷ lợi, đánh giá tiềm năng trữ lượng, và bảo vệ tài nguyên nước dưới đất.
Một số vị trí công việc cụ thể cho sinh viên ngành Kỹ thuật địa chất bao gồm Kỹ sư địa chất công trình, Nghiên cứu viên, Giảng viên, chuyên gia thiết kế vật liệu, khai thác nước, gia cố nền đất, xử lý địa chất động lực, cùng với quản lý và đánh giá tác động môi trường, cải tạo môi trường địa chất.
Đặc thù của ngành này là yêu cầu thường xuyên khảo sát thực địa tại các mỏ khoáng sản, tiềm ẩn nhiều nguy hiểm, nên Kỹ thuật địa chất thuộc nhóm ngành ít người theo học tại Việt Nam, đặc biệt là nữ giới.
Năm 2024, điểm chuẩn ngành Kỹ thuật địa chất tại trường Đại Học Khoa Học Tự Nhiên - Đại Học Quốc Gia TP.HCM là 19,5 điểm.
Ngành Khoa học Vật liệu tiên tiến và Công nghệ nano
Ngành Khoa học Vật liệu tiên tiến và Công nghệ nano được đánh giá là một trong những lĩnh vực tương lai, đang “khát” nhân lực có tay nghề cao, mở ra nhiều cơ hội cho những bạn trẻ muốn khám phá lĩnh vực mới.
Sinh viên ngành này sẽ được cung cấp nền tảng kiến thức về cấu trúc vật liệu, mối quan hệ giữa tạo, cấu trúc và tính chất vật liệu. Họ còn tìm hiểu về các khoa học kỹ thuật hiện đại như nhiệt, chuyển chất và hóa động học, đồng thời học chuyên sâu về kinh tế, xã hội và môi trường trong việc chế tạo vật liệu.
Đây là một ngành học mới, nên ít người biết đến. Tại Việt Nam, hiện chỉ có một số trường đại học đào tạo ngành này, bao gồm: Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội, Đại học Tất Thành, Đại học Công nghệ - Đại học Quốc Gia Hà Nội, Đại học Quy Nhơn và Đại học Phenikaa.
Năm 2024, theo điểm xét tuyển từ kỳ thi THPT, điểm chuẩn ngành Khoa học Vật liệu tiên tiến và Công nghệ nano của Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội là 22 điểm, trong khi Đại học Công nghệ - Đại học Quốc Gia Hà Nội và Đại học Phenikaa có mức điểm chuẩn là 20 điểm.
