Năm 1945 là dấu mốc to lớn trong lịch sử của dân tộc Việt Nam. Ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc bản Tuyên ngôn độc lập ở Quảng trường Ba Đình (Hà Nội) khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, tuyên bố độc lập chủ quyền của dân tộc trong sự hân hoan chúc mừng của hàng chục vạn đồng bào.
Chỉ 3 ngày sau ngày Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn độc lập, ngày 5/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết "Thư gửi cho các học sinh" nhân ngày khai giảng năm học đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Trong lá thư của Bác đã nhắc đến khoảng thời gian khó khăn khi cả dân tộc chịu ách nô lệ của thực dân xâm lược, đồng thời khuyên các em học sinh phải nhớ mãi công lao hy sinh to lớn của những đồng bào ngã xuống để đổi lấy nền giáo dục độc lập ngày hôm nay. Ngoài ra, Bác Hồ còn động viên các em học sinh cố gắng rèn luyện, trau dồi kiến thức để tương lai mai sau phụng sự đất nước ngày càng phát triển thịnh vượng.
"Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em", trích một đoạn trong "Thư gửi cho các học sinh" của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Lá thư của Bác Hồ đã trở thành lời kêu gọi hùng hồn, động viên và cổ vũ tinh thần học tập của các học sinh, sinh viên Việt Nam để cùng nhau rèn luyện, học tập góp phần xây dựng quê hương đất nước ngày càng giàu đẹp.
Ngày 5/9/1945 là dấu son chói lọi, sự kiện lịch sử nói chung và sự kiện mang ý nghĩa to lớn trong ngành giáo dục Việt Nam nói riêng, đánh dấu bước ngoặc của công cuộc giảng dạy và học tập ở nước nhà. Các học sinh, sinh viên đã có thể yên tâm ngồi trên ghế nhà trường trong bối cảnh đất nước hưởng nền độc lập tự chủ dân tộc.
Từ đây, ngày 5/9 được xem là ngày tựu trường, khai giảng năm học mới của nền giáo dục Việt Nam. Trong ngày lễ này, hàng triệu học sinh khắp cả nước đã cùng nhau quay về mái trường để làm lễ khai giảng, lắng nghe tiếng trống trường đầu năm học mới, theo dõi những chia sẻ, hứa hẹn của các thầy cô, học sinh để cùng nhau phấn đấu cho một năm học thành công rực rỡ.
