Theo Thông tư 04/1999/TT-BCA(C13) hướng dẫn Nghị định 05/1999/NĐ-CP quy định, chứng minh nhân dân (CMND) có thời hạn sử dụng trong vòng 15 năm, tính từ ngày được cấp có in trên giấy. Như vậy, hạn chót để đổi CMND sang thẻ Căn cước công dân (CCCD) sẽ là ngày trước cùng trước khi CMND hết hạn (tính từ ngày CMND được cấp đến 15 năm sau).
Tuy nhiên, nhiều địa phương thủ tục làm CCCD lâu hơn quy định nên để đảm bảo việc giao dịch hoặc những giấy tờ, chứng chỉ khác kịp thời, người dân nên đến cơ quan chức năng đổi sang CCCD trước ngày hết hạn CMND từ 1-2 tháng.
Những trường hợp phải đổi CMND và đề nghị cấp lại CMND theo Điều 5 Nghị định 05/1999/NĐ-CP:
Trường hợp phải đổi CMND:
a) Khi chứng minh nhân dân hết hạn sử dụng
b) Khi chứng minh nhân dân hư hỏng không thể sử dụng được nữa
c) Thay đổi họ, tên, chữ đệm, ngày, tháng, năm sinh
d) Thay đổi nơi đăng ký hộ khẩu thường trú ngoài phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
e) Thay đổi đặc điểm nhận dạng
Trường hợp xin cấp lại CMND: Khi bị mất chứng minh nhân dân thì có thể làm thủ tục xin cấp lại.
Tuy nhiên, theo quy định mới hiện nay, nếu rơi vào những trường hợp trên thì không thực hiện cấp lại CMND nữa mà sẽ đổi sang cấp Căn cước công dân có gắn chip để đồng bộ hóa.
Hạn chót đổi từ CMND sang CCCD theo dự thảo Luật Căn cước công dân
Dự thảo Luật Căn cước công dân có quy định tại Khoản 1 Điều 45 do Bộ Công an soạn thảo, những công dân nào còn thời hạn sử dụng CMND đã cấp trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì có thể sử dụng đến ngày ngày 31/12/2024.
Điều này đồng nghĩa với việc, hạn chót đổi từ CMND sang thẻ CCCD có thể là ngày 31/12/2024 theo quy định tại dự thảo Luật Căn cước công dân.
Nếu căn cứ theo quy định này thì ngày 1/1/2025, CMND có thể sẽ chính thức bị khai trừ và không còn giá trị sử dụng nữa.
Tuy nhiên, đây chỉ mới là dự thảo Luật Căn cước công dân, chưa chính thức được thông qua nên tính đến thời điểm hiện tại, công dân Việt Nam vẫn có thể sử dụng CMND cho đến khi hết thời hạn quy định 15 năm kể từ ngày được cấp.
Nếu vẫn sử dụng CMND thì bị phạt thế nào?
Theo quy định, việc làm lại CMND đã hết hạn (hiện tại là đổi sang CCCD có gắn chip) là nghĩa vụ và trách nhiệm của mỗi công dân Việt Nam.
Chính vì vậy khi CMND hết hạn hoặc thuộc diện bắt buộc phải đổi như quy định nêu trên thì tiến hành đổi từ CMND sang CCCD có gắn chip để bảo vệ quyền lợi.
Nếu CMND hết hạn hoặc cần phải đổi mới mà không thực hiện đổi theo thời gian quy định thì người dùng sẽ bị phạt.
Tại Điểm b, Khoản 1 Điều 10 Nghị định 144/2021/NĐ-CP có quy định, người dân sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300-500 ngàn đồng đối với hành vi không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi hoặc xin cấp lại thẻ CCCD.
Nếu CMND hết hạn mà không đổi sang CCCD kịp thời có thể bị phạt mức cao nhất là 500.000 đồng.
Ảnh: Tổng hợp
