Hướng nghiệp là một hành trình dài đòi hỏi học sinh cần thấu hiểu bản thân và năng lực cá nhân, đồng thời chủ động tìm kiếm các cơ hội trải nghiệm ngành học hoặc công việc thực tế từ sớm để có những lựa chọn nghề nghiệp phù hợp.
Cần được bắt đầu từ sớm và đúng cách
Chia sẻ tại sự kiện hướng nghiệp với chủ đề “Ra quyết định có trách nhiệm trong lựa chọn nghề nghiệp” tổ chức bởi Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV), chuyên viên hướng nghiệp Phạm Thuỳ Chi, nhà sản xuất các chương trình dành cho thanh thiếu niên của VTV7, khẳng định hướng nghiệp không thể diễn ra chỉ trong một ngày mà là cả một quá trình lâu dài đòi hỏi một kế hoạch cùng các bước thực hiện rõ ràng.
Gen Z là thế hệ sinh ra và lớn lên trong thời đại công nghệ bùng nổ, và sớm hiểu rõ sở thích của bản thân cũng như có nhận thức về việc lựa chọn nghề nghiệp sớm hơn so với thế hệ trước. Tuy nhiên, chị Thuỳ Chi cho rằng: “Nếu các bạn chỉ quyết định nghề nghiệp dựa trên đam mê và suy nghĩ một chút về trường này hay trường khác mà không dựa trên tổng quan thì rất khó để đưa ra được quyết định đúng đắn.”
Quá trình lựa chọn nghề nghiệp đòi hỏi một kế hoạch cùng các bước thực hiện rõ ràng và cần được thực hiện từ sớm.
Trong hành trình lựa chọn nghề nghiệp, học sinh cũng cần chủ động tìm cơ hội trải nghiệm ngành học và công việc thực tế. Ngay từ những năm cấp 3, học sinh có thể tham gia các dự án hoạt động ngoại khoá, trải nghiệm các lớp học thử tại các trường đại học, tham gia các buổi thăm quan văn phòng, hội thảo hướng nghiệp, kiến tập tại các vị trí công việc mình yêu thích. Đây chính là cơ hội để học sinh tìm hiểu chi tiết về quy trình công việc, cũng là phép thử giúp các bạn nhìn nhận lại liệu thực tế công việc này có đúng như mong đợi của mình hay không, mình có còn muốn tiếp tục theo đuổi nghề này không.
Sau những trải nghiệm, các bạn học sinh có thể cân nhắc, đánh giá, đồng thời luôn sẵn sàng cho những thay đổi, có kế hoạch dự phòng.
Nghề nghiệp có thể hết “hot” nhưng kỹ năng là điều luôn luôn cần thiết
Cũng tại sự kiện, 5 bước giúp lựa chọn nghề nghiệp đã được diễn giả Phạm Thuỳ Chi gợi ý cho các bạn học sinh: Thấu hiểu bản thân; Chọn nghề không sai; Khám phá và trải nghiệm các lựa chọn; Đánh giá các lựa chọn và Đưa ra phương án tốt nhất.
Từ việc nắm bắt được sở thích, năng lực học tập, khả năng, cá tính, giá trị nghề nghiệp, các bạn học sinh có thể khoanh vùng được nhóm nghề nghiệp phù hợp. Theo chị Thuỳ Chi, không có một nghề nào là nghề đúng hoàn toàn với mỗi cá nhân. Thay vì giới hạn bản thân chỉ với 1 lựa chọn duy nhất, các bạn hãy lên kế hoạch an toàn cho một nghề nghiệp phù hợp với năng lực và sở thích của mình; kế hoạch dự phòng cho lựa chọn nghề thứ 2 và bản kế hoạch đột phá cho nghề nghiệp mơ ước luôn thôi thúc bạn thực hiện ở bất cứ thời điểm nào.
Thay vì giới hạn bản thân chỉ với 1 lựa chọn duy nhất, các bạn học sinh nên có những bản kế hoạch nghề nghiệp an toàn, dự phòng và kế hoạch đột phá cho bản thân.
Nắm bắt được xu hướng ngành nghề và sự thay đổi của môi trường làm việc cũng là điều cần thiết, nhưng các bạn học sinh cũng không nên tuyệt đối phụ thuộc vào đó để lựa chọn nghề nghiệp. Trong một thế giới đầy biến động, nghề nghiệp luôn có chiều hướng thay đổi dẫn theo những lựa chọn cũng có thể thay đổi. Chính vì vậy học sinh cần đầu tư vào bản thân, trau dồi năng lực và kỹ năng đa nhiệm để thích nghi linh hoạt trong mọi hoàn cảnh.
Học sinh cần đầu tư vào bản thân, trau dồi năng lực và kỹ năng đa nhiệm để thích nghi linh hoạt trong mọi hoàn cảnh.
Sự kiện chủ đề “Ra quyết định có trách nhiệm trong lựa chọn nghề nghiệp” nằm trong chuỗi chương trình hoạt động hướng nghiệp “Hey Gen Z, Shine Your Own Way – Thành công theo cách riêng của bạn” dành cho học sinh cấp 3 trên toàn quốc do BUV triển khai với mong muốn đồng hành cùng thế hệ trẻ trên hành trình định hướng và xây dựng sự nghiệp thành công.
Chương trình mang đến nhiều hoạt động trải nghiệm đa dạng và thông tin bổ ích bao gồm Hướng nghiệp cùng chuyên gia để nắm được cách nhận biết sở thích, đam mê, điểm mạnh yếu của bản thân và xác định các lĩnh vực phù hợp. Hướng nghiệp cho các ngành nghề cụ thể nhằm giúp học sinh tìm hiểu thêm thông tin về những ngành nghề quan tâm, xu hướng việc làm và nhu cầu của thị trường lao động, về cơ hội và lộ trình nghề nghiệp cho sinh viên tốt nghiệp qua các buổi toạ đàm chia sẻ với chuyên gia trong ngành, chuyên gia tuyển dụng, cựu sinh viên.
Ngoài ra, hoạt động Hướng nghiệp cá nhân giúp học sinh trực tiếp trải nghiệm lớp học thử chuyên ngành và môi trường ĐH, giao lưu với giảng viên, sinh viên tại BUV; và Hướng nghiệp chuyên sâu 1 – 1 nhằm giải đáp trực tiếp các câu hỏi về xác định sở thích, năng lực và ngành nghề mơ ước.
Mặc dù sở hữu những đặc điểm chung của thế hệ, song mỗi cá nhân gen Z vẫn có đặc điểm, tính cách và nhu cầu khác nhau, và điều đó luôn được BUV coi trọng trong quá trình hướng nghiệp để có cách tiếp cận phù hợp, tránh việc “gắn nhãn” tất cả các bạn gen Z đều giống nhau.
Chia sẻ về vấn đề này, đại diện BUV cho biết:“Với các bạn trẻ hiện nay, chúng tôi tích hợp các ứng dụng, nền tảng công nghệ trong các hoạt động tương tác; hướng dẫn các bạn cách để tìm kiếm và sàng lọc nguồn tin đáng tin cậy trong hàng triệu thông tin trên Google; động viên các bạn nói ra chính kiến của mình; và lắng nghe với tư duy và thái độ cởi mở để các bạn cảm nhận được sự tôn trọng từ chúng tôi.
Tuy nhiên, việc này chỉ mang tính tham khảo ban đầu trong công tác chuẩn bị, còn sau đó chúng tôi sẽ điều chỉnh phù hợp theo thực tế tiếp xúc với từng cá nhân và nhóm bạn trẻ khác nhau.”
Trên hành trình tìm kiếm lựa chọn nghề nghiệp của học sinh, BUV luôn nỗ lực đồng hành cùng các bạn trẻ thông qua những những hoạt động trải nghiệm và lối tiếp cận phù hợp nhằm hỗ trợ các bạn đưa ra quyết định về lĩnh vực mà mình thực sự muốn theo đuổi, và đem lại cho các bạn những trải nghiệm tốt nhất khi theo học tại môi trường giáo dục đạt chuẩn quốc tế.
