Thói quen chụp bài giảng, ít ghi chép hoặc sử dụng AI (trí tuệ nhân tạo) để tổng hợp bài giảng chính là nguyên nhân giảm khả năng ghi nhớ ở sinh viên.
Nhiều sinh viên có thói quen dùng ChatGPT để tổng hợp bài giảng
ảnh: nvcc
Chụp bài giảng với suy nghĩ “về sẽ xem lại” và thực tế…
Môi trường ĐH, nơi có tốc độ truyền đạt kiến thức nhanh với khối lượng lớn trong mỗi buổi học nên đòi hỏi sinh viên phải chủ động để có thể tiếp thu bài học một cách đầy đủ và hiệu quả. Chỉ cần một chút lơ là trong giờ học, sinh viên có thể mất một lượng kiến thức vì không kịp ghi chép. Chính vì vậy, sinh viên nghĩ rằng dùng điện thoại chụp bài giảng sẽ là giải pháp để "ghi lại" nội dung hiệu quả.
Sợ không bắt kịp nội dung bài giảng nên Nguyễn Ngọc Thảo Anh, sinh viên năm hai Trường ĐH Mở TP.HCM, đã chọn cách chụp bài giảng thay vì ghi chép. “Trên lớp, em thường chụp hình những nội dung bài giảng mà giảng viên cung cấp, tránh bị mất bài và sẽ không bỏ lỡ thông tin quan trọng. Em thường chụp hình với suy nghĩ 'về sẽ xem lại' nhưng thực tế, em đã quên và không xem lại, nên kiến thức đọng lại trong em rất ít”, Thảo Anh kể.
Vẫn luôn cố gắng ghi chép nội dung bài giảng của giảng viên trong giờ học, nhưng đôi lúc Phan Lê Hải Yến, sinh viên năm hai Trường ĐH Giao thông vận tải TP.HCM, đã phải chọn cách chụp bài giảng. Vì nội dung bài học quá dài và tốc độ giảng quá nhanh, Hải Yến thường chụp lại nội dung bài để có thể xem lại sau đó. Nhưng thực tế Yến đã không hề xem lại bài như đã nghĩ.
Lê Văn Tấn, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc ngành trí tuệ nhân tạo Trường ĐH Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia TP.HCM)
ảnh: nvcc
Chủ quan vì “mọi thứ đã có sẵn”
Trong thời đại công nghệ phát triển, những thiết bị hiện đại đã phần nào hỗ trợ sinh viên trong việc học. Sinh viên có thể tiết kiệm thời gian nhờ việc chụp lại bài giảng hoặc dùng AI để tổng hợp và tóm tắt nội dung bài giảng chỉ trong vài cú click. Tuy nhiên, nếu sinh viên chủ quan và dựa vào công nghệ, không chủ động ôn luyện và nắm vững kiến thức thì sự hỗ trợ này sẽ mất đi ý nghĩa.
Nhờ sự tiện lợi của việc chụp ảnh, kèm với sự hỗ trợ tổng hợp và tóm tắt bài giảng từ AI, Thảo Anh dần ít ghi chép hơn trong giờ học. Với tâm thế “mọi thứ đã có sẵn”, nữ sinh viên thường không xem lại nội dung bài ngay sau giờ học, và những bức ảnh lưu trữ nội dung bài giảng dần đi vào quên lãng. “Việc ít ghi chép, cộng thêm tâm lý chủ quan và không xem lại kiến thức từ ảnh chụp bài giảng đã làm giảm khả năng ghi nhớ của em trong quá trình học tập. Điều này ảnh hưởng rất nhiều đến kết quả học tập của em và thành tích học đã không tốt như em mong đợi”, Thảo Anh tâm sự.
Cũng chủ quan vào sự hỗ trợ từ AI, Hải Yến chia sẻ: “Hiện tại, khả năng ghi nhớ của em không tốt, điều này gây ảnh hưởng xấu đến kết quả học tập của em khá nhiều. Em thường gặp tình trạng 'biết rồi nhưng không nhớ nổi', vì suy nghĩ AI có thể tìm kiếm thông tin nên không cần ghi chép”, Hải Yến cho biết.
Cách ghi chép hiệu quả
Theo thạc sĩ Nguyễn Đức Dũng, giảng viên khoa Truyền thông sáng tạo Trường ĐH Nguyễn Tất Thành TP.HCM, sinh viên nên giữ thói quen ghi chép để không đánh mất sự chủ động trong ghi nhớ. Để đạt được hiệu quả, sinh viên nên ghi bài theo những từ khóa qua lời giảng của giáo viên, như vậy sẽ có đủ thời gian chép mà vẫn ghi nhớ nội dung bài giảng.
Đổng tình với quan điểm này, Lê Văn Tấn, sinh viên vừa tốt nghiệp xuất sắc ngành AI Trường ĐH Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia TP.HCM), cho biết bản thân luôn giữ thói quen ghi chép lúc học ĐH. “Mình luôn chép bài bằng vở truyền thống vì nó giúp mình ghi nhớ tốt hơn. Trước mỗi buổi học, mình luôn chủ động dành thời gian tìm hiểu, xem qua tài liệu để nắm trước nội dung. Khi lên lớp, mình sẽ chỉ ghi lại những kiến thức thầy cô giảng kỹ hoặc chia sẻ thêm ngoài tài liệu. Điều này giúp mình có thể ghi chép ít mà vẫn có thời gian để nghe giảng và không bỏ lỡ nội dung quan trọng”, Văn Tấn bộc bạch.
Giúp sinh viên năm nhất tăng khả năng tranh luận, phản biện
Vẫn quen với lối học thụ động và luôn được giáo viên hướng dẫn thời THPT, Nguyễn Thanh Ngọc (sinh viên Học viện Cán bộ TP.HCM), đã rất bỡ ngỡ với cách học chủ động ở ĐH. “Em khá lúng túng vì phải chủ động về mọi thứ ở ĐH, đặc biệt là chủ động trong thảo luận. Em gặp khó khăn do yếu kỹ năng phản biện, không dám tranh luận, nêu lên quan điểm của bản thân khi thuyết trình hoặc phát biểu. Chính điều này đã khiến em cảm thấy tự ti và thường tự đánh giá bản thân chưa đủ giỏi để tham gia vào các cuộc tranh luận trong lớp học”, Thanh Ngọc tâm sự.
Trong môi trường học hoàn toàn mới, nơi mà các cuộc tranh luận thường xuất hiện trong giờ học, Huỳnh Lê Quế Chi, sinh viên năm nhất Trường ĐH Nguyễn Tất Thành (TP.HCM) bỡ ngỡ và khá khó khăn để thích nghi. Chi cho biết, khi học THPT, phần lớn em chỉ nghe giảng và học thuộc bài, rất ít có cơ hội để được lập luận hay phản bác, luôn thụ động trong việc học. Vào ĐH, Chi đã áp lực rất nhiều khi tham gia những cuộc biện luận và làm việc nhóm do sợ mâu thuẫn khi nói lên quan điểm cá nhân. Việc chỉ có thể tiếp thu kiến thức một chiều đã dẫn đến giảm hiệu suất trong việc học.
Theo thạc sĩ Nguyễn Thị Phương Dung, giảng viên khoa Truyền thông sáng tạo Trường ĐH Nguyễn Tất Thành, việc sinh viên cho mình một nền tảng kiến thức vững chắc, hiểu rõ và sâu về nội dung của những cuộc biện luận chính là yếu tố giúp sinh viên tăng sự tự tin khi phát biểu ý kiến cá nhân.
Để làm được việc này, theo thạc sĩ Phương Dung, sinh viên cần chủ động tìm hiểu kiến thức từ nhiều nguồn tài liệu, ghi chép để sắp xếp logic kiến thức, từ đó có thể ghi nhớ tốt hơn. Bên cạnh đó, sinh viên cần luyện tập khả năng nói mạch lạc và thường xuyên tham gia những cuộc cuộc thảo luận nhỏ trong lớp. Điều này sẽ giúp cải thiện và dần tạo thói quen phản biện cho sinh viên theo thời gian.
