Hiện nay, nhiều trường ĐH tuyển sinh ít nhất 2 loại chương trình cho cùng một ngành với điều kiện tuyển sinh, đặc thù đào tạo và chi phí học tập khác nhau. Thí sinh khi chọn ngành đăng ký xét tuyển cần đặc biệt lưu ý để tránh nhầm lẫn.
CÓ TRÊN 20 LOẠI CHƯƠNG TRÌNH
Nhìn vào danh mục ngành tuyển sinh trình độ ĐH năm 2025 của nhiều trường, thí sinh và phụ huynh sẽ không khỏi băn khoăn khi có nhiều chương trình khác nhau trong cùng một ngành.
Thí sinh cần lưu ý tên các chương trình đào tạo khi đăng ký xét tuyển ĐH
ẢNH: NHẬT THỊNH
Chẳng hạn, Trường ĐH Ngoại thương có 4 loại chương trình: tiên tiến, chất lượng cao, tiêu chuẩn, định hướng nghề nghiệp và phát triển quốc tế. ĐH Bách khoa Hà Nội có chương trình chuẩn, giảng dạy bằng tiếng Anh, tăng cường ngoại ngữ (tiếng Nhật/tiếng Pháp), chuẩn đầu ra ngoại ngữ khác…
Năm nay Trường ĐH Ngân hàng TP.HCM thông báo tuyển sinh các chương trình: ĐH chính quy tiếng Anh bán phần, đào tạo đặc biệt theo tiêu chuẩn Anh ngữ chất lượng quốc tế, ĐH chính quy quốc tế song bằng, ĐH chính quy quốc tế do đối tác cấp bằng, ĐH chính quy chuẩn. Trong đó, ngành học tài chính ngân hàng xuất hiện trong tất cả các chương trình. Trường sử dụng cách thức xét tuyển không giống nhau ở các chương trình.
Trường ĐH Tài chính-Marketing tuyển sinh 4.818 chỉ tiêu cho 5 chương trình. Trong đó, chương trình chuẩn có 8 ngành với 670 chỉ tiêu, chương trình định hướng đặc thù 3 ngành - 234 chỉ tiêu, chương trình tích hợp 7 ngành - 3.754 chỉ tiêu, chương trình tiếng Anh toàn phần định hướng quốc tế 4 ngành - 160 chỉ tiêu, chương trình tài năng 1 ngành - 50 chỉ tiêu. Một số ngành được đào tạo đồng thời ở nhiều chương trình như: marketing, quản trị kinh doanh, tài chính ngân hàng…
Trong khối ĐH Quốc gia TP.HCM, các trường cũng tuyển sinh nhiều loại chương trình khác nhau. Từ năm 2023, Trường ĐH Kinh tế-Luật cấu trúc lại các chương trình đào tạo. Theo đó, chương trình chuẩn chuyển thành chương trình đào tạo bằng tiếng Việt và chương trình chất lượng cao chuyển thành chương trình đào tạo bằng tiếng Anh. Ngoài ra, trường triển khai thêm chương trình dạy và học hợp tác với doanh nghiệp (Co-op).
Đáng chú ý, Trường ĐH Bách khoa có 41 ngành thuộc chương trình chuẩn, 27 ngành chương trình dạy và học bằng tiếng Anh, 2 ngành chương trình liên kết cử nhân kỹ thuật quốc tế, 15 ngành chương trình tài năng, 8 chuyên ngành chương trình kỹ sư chất lượng cao Việt-Pháp, 1 ngành chương trình tiên tiến, 2 ngành chương trình định hướng Nhật Bản.
Không chỉ khối trường công lập, các trường tư thục cũng có những chương trình đào tạo khác nhau cho cùng một ngành. Ví dụ, trong danh sách mã ngành tuyển sinh ĐH năm 2025 của Trường ĐH Quốc tế Hồng Bàng có thể thấy nhiều ngành có đồng thời 2 chương trình đào tạo như: y khoa, dược học, răng-hàm-mặt, điều dưỡng… Bên cạnh chương trình tiêu chuẩn, Trường ĐH Quốc tế Văn Lang còn có chương trình đặc biệt với một số ngành.
Chỉ tính riêng tên gọi đã có trên 20 chương trình khác nhau đang được các trường ĐH triển khai.
Thí sinh cần tìm hiểu kỹ thông tin, cân nhắc chọn chương trình cho phù hợp với các đặc thù từng chương trình. Thí sinh cần lưu ý mỗi chương trình có mã ngành tuyển sinh riêng, do đó cần xác định rõ nguyện vọng và năng lực cá nhân trước khi đăng ký.
Thạc sĩ Nguyễn Thảo Chi (Trưởng phòng Truyền thông và quản lý sự kiện Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM)
SỰ KHÁC BIỆT GIỮA CÁC CHƯƠNG TRÌNH
Mỗi chương trình được triển khai ở từng trường có những đặc thù riêng về đào tạo, địa điểm học tập, học phí, chuẩn đầu ra và cả bằng cấp.
Ví dụ tại Trường ĐH Bách khoa TP.HCM, chỉ tính các chương trình đào tạo hoàn toàn tại trường đã có những khác biệt lớn. Chương trình chuẩn giảng dạy bằng tiếng Việt, học phí 30 triệu đồng/năm và địa điểm học tại cơ sở Dĩ An (Bình Dương). Chương trình dạy học bằng tiếng Anh học phí khoảng 80 triệu đồng/năm, địa điểm học tại cơ sở Lý Thường Kiệt (TP.HCM). Chương trình tiên tiến dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh, học phí khoảng 80 triệu đồng/năm. Chương trình định hướng Nhật Bản dạy chuyên môn theo chương trình tiêu chuẩn kết hợp đào tạo tiếng Nhật giao tiếp - chuyên ngành và văn hóa Nhật, học phí khoảng 60 triệu đồng/năm. Trong khi đó, chương trình liên kết cử nhân kỹ thuật quốc tế học phí khoảng 256 triệu đồng/năm, bằng do ĐH Công nghệ Sydney (Úc) cấp…
Thạc sĩ Nguyễn Thảo Chi, Trưởng phòng Truyền thông và quản lý sự kiện Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM, cho biết điểm đặc biệt về chương trình đào tạo của trường là các ngành thuộc chương trình chuẩn quốc tế đều có trong chương trình chuẩn. Do đó, ngay từ đầu thí sinh có thể đăng ký lựa chọn xét tuyển vào ngành học thuộc một trong 2 chương trình. Những ngành được tuyển sinh cả 2 chương trình sẽ có mã xét tuyển khác nhau, điểm chuẩn xác định riêng; điểm chuẩn ngành thuộc chương trình quốc tế có thể cao hơn chương trình chuẩn, hoặc ngược lại, tùy mỗi năm. Trên văn bằng tốt nghiệp, tên ngành học giống nhau nhưng khác tên chương trình đào tạo.
Thạc sĩ Cù Xuân Tiến, Trưởng phòng Tuyển sinh và Công tác sinh viên Trường ĐH Kinh tế-Luật, cũng cho hay các chương trình sẽ khác nhau về nhiều mặt. Ví dụ, sinh viên chương trình giảng dạy bằng tiếng Anh có chuẩn đầu ra tiếng Anh cao hơn ở mức IELTS 6.0 (trong khi chương trình tiếng Việt IELTS 5.0). Học phí chương trình tiếng Anh cũng cao gấp đôi chương trình tiếng Việt (65 triệu đồng/năm chương trình tiếng Anh và 31,5 triệu đồng/năm chương trình tiếng Việt). Không khác nhau về địa điểm học tập nhưng sĩ số lớp học sẽ khác nhau. Văn bằng giống nhau tên ngành nhưng phụ lục văn bằng sẽ khác nhau chương trình dạy học bằng tiếng Anh hay tiếng Việt.
Theo học phí niêm yết trung bình với sinh viên nhập học năm học 2024-2025 của Trường ĐH Quốc tế Hồng Bàng, chương trình đào tạo tiếng Anh thu cao hơn tiếng Việt. Cụ thể, ngành y khoa, răng-hàm-mặt, chương trình tiếng Việt khoảng 210 triệu đồng/năm thì chương trình tiếng Anh 250 triệu đồng/năm. Ngành dược học 60 triệu đồng/năm (tiếng Việt) và 100 triệu đồng/năm (tiếng Anh). Các ngành còn lại 55 triệu đồng/năm (tiếng Việt) và 100 triệu đồng/năm (tiếng Anh).
Học sinh lớp 12 tại TP.HCM tham gia kỳ thi thử tốt nghiệp THPT năm 2025
ảnh: Đào Ngọc Thạch
NÊN CHỌN CHƯƠNG TRÌNH NÀO?
Tư vấn cho thí sinh về lựa chọn chương trình học, thạc sĩ Thảo Chi cho biết: "Các chương trình khác nhau của một trường sẽ có những điểm khác biệt nhất định. Do đó, thí sinh cần tìm hiểu kỹ thông tin, cân nhắc chọn chương trình cho phù hợp với các đặc thù từng chương trình. Thí sinh cần lưu ý mỗi chương trình có mã ngành tuyển sinh riêng, do đó cần xác định rõ nguyện vọng và năng lực cá nhân trước khi đăng ký".
"Chương trình chuẩn là lựa chọn phù hợp với đa số thí sinh, đặc biệt là những bạn mong muốn học tập trong nước, theo định hướng nghiên cứu cơ bản hoặc đi làm ngay sau khi tốt nghiệp. Trong khi đó, chương trình tăng cường tiếng Anh, chương trình tiên tiến phù hợp với thí sinh có năng lực tiếng Anh ở mức khá, có mong muốn hội nhập quốc tế hoặc định hướng học tiếp cao học, làm việc tại các công ty đa quốc gia", thạc sĩ Hoàng Thanh Tú, Phó trưởng phòng Thông tin-Truyền thông Trường ĐH Khoa học tự nhiên TP.HCM, phân tích.
Thạc sĩ Cù Xuân Tiến cũng cho hay thực tế tuyển sinh các năm trước đã ghi nhận có những trường hợp đăng ký xét tuyển nhưng không xem kỹ thông tin chương trình học. Khi trúng tuyển, thí sinh rơi vào thế kẹt khi không đủ năng lực tiếng Anh để theo học hoặc không đủ điều kiện tài chính để hoàn thành học phí toàn khóa học. Trong khi đó, việc chuyển ngành, chuyển chương trình sau khi trúng tuyển không dễ thực hiện do những quy định ràng buộc về điểm trúng tuyển đầu vào. Do đó, thạc sĩ Tiến khuyên: "Thí sinh cần tìm hiểu kỹ thông tin ngành, chương trình học, mà đặc biệt là thông tin học phí. Tùy theo định hướng nghề nghiệp, năng lực học tập và điều kiện gia đình, người học cân nhắc lựa chọn chương trình phù hợp".
