Kỳ thi tuyển sinh lớp 10 đầu vào THPT hằng năm được các chuyên gia đánh giá gay gắt không thua kém kỳ thi đại học. Theo số liệu của Sở GD-ĐT Hà Nội, số lượng thí sinh tại Hà Nội tham gia kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm nay vào các trường THPT công lập trên địa bàn thành phố khoảng 105.000 em. Trong khi đó, số lượng đầu vào tại các trường THPT chỉ đáp ứng khoảng 72.000 chỉ tiêu.
Sức ép cạnh tranh
Trừ thêm số lượng học sinh lựa chọn theo học tại các trường THPT chuyên trực thuộc các trường đại học trên khắp địa bàn thành phố, số lượng còn lại (ước tính khoảng 30.000 em) sẽ không có cơ hội để theo học tại các trường phổ thông công lập. Ở TPHCM cũng ghi nhận mức cạnh tranh cao trong kỳ thi tuyển sinh 10 năm học 2023-2024. Theo các số liệu tại các cơ quan, ban ngành trong lĩnh vực giáo dục tại TPHCM chỉ ra có khoảng hơn 30% học sinh tốt nghiệp THCS phải chọn các hình thức học tập khác khi không đỗ vào các trường THPT công lập trên địa bàn.
Tốt nghiệp THPT 2023 đang đến gần, với nhiều em thí sinh, đây là cuộc thi “sống còn”, mục tiêu được học tại trường công trở thành một áp lực vô hình khủng khiếp. Nếu không may trượt, các bậc phụ huynh thất vọng 1 phần thì chính các em thí sinh sẽ tuyệt vọng lên đến 10 phần. Bởi đó không chỉ là thất bại trước một trong những cuộc thi quan trọng nhất của đời học sinh mà còn mang còn là gánh nặng trên đôi vai nhỏ bé từ chính sự kỳ vọng của các bậc cha mẹ.
Cha mẹ cần thấu hiểu con mình
Chính vì thế, cha mẹ trước hết phải xây dựng được tâm lý buông bỏ sự bất mãn và thất vọng của bản thân, tập thấu hiểu tâm trạng và trở thành điểm tựa cho khoảng thời gian con hoang mang nhất, đồng thời giúp con thoát ra khỏi bóng đen của việc thi trượt càng sớm càng tốt. Đáy chính là khoảnh khắc, một hành động nhỏ, một lời an ủi với con sẽ là nguồn động viên to lớn.
Như vậy, trong vai trò là phụ huynh hay giáo viên bạn sẽ nói với con như thế nào để có thể giúp con được xoa dịu, bày tỏ được sự đồng cảm hay đơn giản là ghi nhận lại cảm xúc của con, để thất con không phải là một người thất bại; để con hiểu rằng chỉ là một trong những thách thức trong cuộc sống, rằng cuộc đời vẫn còn những thứ bất ngờ, diễn ra không theo như ý mình mong muốn. Và nhất là không vì thi trượt mà bố mẹ không còn yêu thương con nữa…
Thạc sĩ giáo dục Hồng Đinh, giáo viên tiểu học có thâm niên tại Hoa Kỳ đã gợi ý một số câu nói mà các bậc cha mẹ có thể tham khảo để có thể nói với con khi con bị từ chối hoặc không được nhận vào những xuất sắc hay thi trượt.
1. Quy mô lớn hơn không có nghĩa là tốt hơn.
2. Hãy tỏa sáng theo cách của con dù ở bất cứ nơi nào mà con được chọn (trường nào chấp nhận/ trường nào con đỗ thì hãy học ở đó, và con nhất định sẽ tỏa sáng).
3. Nếu không vào được ngôi trường yêu thích, thì có nghĩa đó không phải là những trường mà định mệnh muốn dành cho con (con ở trường khác mới đúng là ngôi trường của mình).
4. Bị từ chối có thể là một dấu hiệu cho thấy con cần chuyển hướng.
5. Bố mẹ luôn yêu thương con bất kể có điều gì xảy ra. Con luôn là người thành công trong mắt của bố mẹ.
6. Bố mẹ hiểu con thất vọng, nhưng bố mẹ tin rằng thất bại sẽ khiến con mạnh mẽ hơn.
7. Nơi con học không phản ánh được con người mà sau này con sẽ trở thành. Ngày nào đó, khi con thành công,công, con sẽ nhìn lại khoảnh khắc này và nhận ra sự đau khổ này là một phần trong quá trình dẫn con đến nơi con muốn đến.
8. Hãy yêu cái mình có rồi con sẽ có cái mình yêu. Hãy yêu lại ngôi trường đã yêu và chọn con.
Các em học sinh cần hiểu rằng khi cánh cửa này khép lại thì sẽ có cánh cửa khác mở ra, các em có thể trượt trường công lập nhưng vẫn còn rất nhiều lựa chọn khác như trường dân lập, trường tư thục, theo học tại các trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên, trường trung cấp hay cao đẳng.. Tuy khác nhau về hình thức đào tạo nhưng bằng cấp khi các em tốt nghiệp THPT đều như nhau.
Chỉ cần các em luôn giữ được ý chí và nỗ lực dù có ở môi trường học tập nào thì các em hoàn toàn vẫn có thể vào được những ngôi trường đại học mà mình mong ước. Nếu gia đình có nền tảng hay định hướng nghề nghiệp rõ ràng cho học sinh thì việc học nghề ở giai đoạn sớm cũng rất phù hợp với chủ trương, khuyến khích của nhà nước trong việc phát triển và nâng cao chất lượng tay nghề cũng như phát triển nguồn nhân lực.
