Mới đây, vụ việc nhạc sĩ Giáng Son bị khiếu nại bản quyền đối với chính con đẻ của mình là tác phẩm Giấc mơ trưa (thơ: Nguyễn Vĩnh Tiến) khi cô lập kênh YouTube và up bài hát này đang thu hút sự quan tâm của nhiều nghệ sĩ. Trước đó nhiều họa sĩ cũng gặp những trường hợp tương tự.
Hiện nay, các trang mạng xã hội vốn nổi tiếng nghiêm ngặt về vấn đề bắt bản quyền trong các video hay livestream của người sử dụng. Thế nhưng, điều trớ trêu ít ai ngờ tới lại chính là chủ nhân của một bài hát bị đánh bản quyền bởi... chính "đứa con" của mình.
Vụ việc khiến giới âm nhạc phản ứng dữ dội gần đây là việc nhạc sĩ Giáng Son, tác giả của ca khúc “Giấc mưa trưa” bị tố vi phạm bản quyền trên Youtube.
Cụ thể, trong đơn kiến nghị gửi Trung tâm Bảo vệ bản quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) - đơn vị mà nhạc sĩ đã ủy quyền, nhạc sĩ Giáng Son bày tỏ: “Tôi mới thành lập một kênh Youtube cho riêng mình mang tên “Giáng Sol Official” để chia sẻ những bài hát, album cũ mới của mình đến các khán giả yêu nhạc vào ngày 25/9/2021. Tôi đã rất cẩn thận về vấn đề bản quyền và chỉ đưa bản “Giấc mơ trưa” được phối khí riêng với giọng ca Khánh Linh trong album đầu tiên “Giáng Son” được sản xuất và phát hành năm 2007. Tức là mọi bản quyền về tác giả, phối khí, thu âm là thuộc về tôi. Sau khi tôi đưa lên vài ngày thì có thông báo khiếu nại của BHmedia thay mặt Hồ Gươm Audio Video là chủ sở hữu bản quyền. Tôi vô cùng bức xúc vì tôi không hề ký bản quyền với Hồ Gươm Audio Video và BHmedia. Mọi sở hữu bản quyền phải thuộc về tôi!”.
Nghệ sĩ bị 'đánh gậy bản quyền' ca khúc của chính mình: Tác quyền còn nhiều chồng chéo
Chia sẻ thêm về vụ việc, nhạc sĩ Giáng Son cho biết, nghệ sĩ Dương Thùy Anh (đàn nhị) đã từng xin bản phối “Giấc mơ trưa” để đi diễn và làm CD, do bên Hồ Gươm Audio Video phát hành. CD này sau đó đã được BHmedia mua lại nên mới bị đánh bản quyền trên Youtube. Dù vậy, đây là 2 bản phối khác nhau và BHmedia không hề có quyền gì với bản phối của Giáng Son. Nhạc sĩ Giáng Son vẫn có toàn quyền với ca khúc do chính chị sáng tác.
Tuy nhiên, trường hợp của nhạc sĩ Giáng Son chỉ là một trong số rất nhiều nhạc sĩ rơi vào tình cảnh bị tố vi phạm bản quyền với chính tác phẩm do mình sáng tác.
Nhạc sĩ Nguyễn Vĩnh Tiến cho biết anh cũng bị vướng phải trường hợp như Giáng Son khi lập kênh Youtube Nguyễn Vĩnh Tiến Official. Và để tránh bị khiếu nại anh đã phải chọn những gì mình tự tay sản xuất. Dù vậy, “ngay cả đến khi bỏ toàn bộ tiền mời ban nhạc, ca sĩ và làm liveshow thì vẫn bị khiếu nại bản quyền của một số công ty tận đẩu tận đâu rất mệt”, anh nói.
Ca sĩ Phương Vy mới đây cũng vừa bị "đánh gậy", “sập” kênh YouTube cũng vì liên quan việc up bài hát từ chính album cô từng phát hành. Theo Phương Vy, kênh YouTube của cô bị cùng lúc hai đơn vị "đánh gậy", khi giải quyết với một đơn vị xong, cô mới biết được đơn vị còn lại hoàn toàn khác và tiếp tục đánh thêm gậy trong ngày cuối tuần nên cuối cùng cô không kịp liên lạc thỏa thuận và chấp nhận mất kênh. Chưa kể, như cô cho biết "họ đập 4 gậy mà chẳng gửi email thông báo; đã vậy lại còn dùng hai địa chỉ email khác nhau để 'đập gậy' làm mình chẳng biết đường nào mà mò luôn”.
Vào tháng 5/2021, rapper Pháo cũng đã rơi vào tình huống hi hữu éo le như trên. Cụ thể, trên trang cá nhân, Pháo kêu than rằng: "Tôi bị đánh bản quyền bởi tôi?" kèm theo lời cảnh cáo đến từ Facebook: "Video của bạn bị tắt tiếng một phần do có thể chứa nhạc của người khác".
Cụ thể, cô nàng đã sử dụng phần nhạc của bài hát 2 Phút Hơn trong bài đăng và ngay sau đó bị Facebook cho "ăn gậy" mà không hề quan tâm Pháo chính là chủ nhân của bản nhạc đình đám này.
Nói có sách, mách có chứng hơn, Pháo còn cẩn thận thả chiếc ảnh giấy chứng nhận đăng ký bản quyền tác giả của mình kèm theo.
Trong khi đó, trên quốc tế, nữ ca sĩ Cardi B cũng từng khiến người hâm mộ một phen dở khóc dở cười khi bị Instagram đánh bản quyền trên chính bài nhạc của mình khi đang livestream. Đoạn livestream bị ngừng do "sử dụng nhạc, âm thanh hoặc video thuộc sở hữu của người khác" và bị cảnh báo "tạo livestream chứa nội dung không thuộc quyền sở hữu của bạn có thể khiến tài khoản bị giới hạn tính năng". Điều này khiến nữ rapper khá bức xúc.
Chia sẻ về thực trạng trên, nhạc sĩ Minh Châu cho biết “ở đây rõ ràng đã có dấu hiệu lạm dụng quyền được sử dụng. Giống như việc mình mua CD gốc về nghe, để sử dụng thôi nhưng sau đó tự cho rằng CD đó của mình sở hữu và được phép sao chép sang nhượng khai thác với mục đích khác”. Anh, cũng như các nghệ sĩ bị "vướng" nạn cảnh báo/đánh gậy bản quyền, chủ yếu trên YouTube, mong muốn những người kinh doanh, hoạt động trong môi trường này phải có ý thức tôn trọng pháp luật và có lòng tự trọng.
Thực tế cho thấy thời gian qua, nhiều nhạc sĩ, ca sĩ cho rằng hiện nay vấn đề tác quyền trên không gian mạng đang rất mập mờ và bị thu chồng chéo lẫn nhau. Một số nhạc sĩ cho biết ngay cả các đơn vị thu tác quyền trên không gian này khi ký hợp đồng với các tác giả hay đơn vị sở hữu bản ghi… cũng có những chiêu thức riêng để khai thác các quyền này. Vì thế gần đây VCPMC cũng đã có thông báo đến các tác giả - nhạc sĩ thành viên, trong đó nhắc nhở các tác giả lưu ý cân nhắc thật kỹ trước khi ký để tránh xảy ra tranh chấp, kiện tụng.
