Nghị định số 52/2024 vừa được ban hành quy định về việc thanh toán không sử dụng tiền mặt, trong đó nêu rõ quy trình mở và sử dụng tài khoản thanh toán cùng với các trường hợp tài khoản bị phong tỏa. Nghị định này sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/7/2024.
Theo nghị định này, tài khoản thanh toán có thể bị phong tỏa một phần hoặc toàn bộ số dư trong các trường hợp sau:
Thứ nhất, dựa trên thỏa thuận đã ký kết trước đó giữa chủ tài khoản và tổ chức cung cấp dịch vụ thanh toán hoặc theo yêu cầu của chính chủ tài khoản.
Thứ hai, khi có quyết định hoặc yêu cầu bằng văn bản từ cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
Thứ ba, khi tổ chức cung cấp dịch vụ thanh toán phát hiện có sai sót hoặc nhầm lẫn khi ghi có nhầm vào tài khoản thanh toán của khách hàng, hoặc khi thực hiện yêu cầu hoàn trả tiền do sai sót từ lệnh thanh toán của bên chuyển tiền sau khi đã ghi có vào tài khoản khách hàng, số tiền bị phong tỏa trên tài khoản thanh toán không được vượt quá số tiền bị sai sót hoặc nhầm lẫn.
Thứ tư, khi có yêu cầu phong tỏa từ một trong các chủ tài khoản thanh toán chung, trừ khi có thỏa thuận bằng văn bản trước đó giữa tổ chức cung cấp dịch vụ thanh toán và các chủ tài khoản thanh toán chung.
Nghị định quy định rằng việc chấm dứt phong tỏa tài khoản thanh toán có thể được thực hiện trong các trường hợp sau: có thỏa thuận bằng văn bản giữa chủ tài khoản và tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán; khi có quyết định từ cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật; khi đã xử lý xong sai sót hoặc nhầm lẫn trong quá trình thanh toán; khi tất cả các chủ tài khoản chung yêu cầu chấm dứt phong tỏa hoặc theo thỏa thuận trước đó bằng văn bản giữa tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán và các chủ tài khoản chung.
Nghị định cũng nhấn mạnh rằng các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, chủ tài khoản thanh toán, và cơ quan có thẩm quyền nếu thực hiện hoặc yêu cầu phong tỏa tài khoản trái pháp luật gây thiệt hại cho chủ tài khoản thì phải chịu trách nhiệm bồi thường theo quy định của pháp luật.
Thêm vào đó, nghị định quy định rõ rằng việc đóng tài khoản thanh toán được thực hiện trong các trường hợp: khi chủ tài khoản yêu cầu và đã hoàn thành đầy đủ các nghĩa vụ liên quan; khi chủ tài khoản là cá nhân bị chết hoặc bị tuyên bố đã chết; khi tổ chức có tài khoản thanh toán chấm dứt hoạt động theo quy định của pháp luật; khi chủ tài khoản vi phạm các hành vi bị cấm liên quan đến tài khoản thanh toán; theo thỏa thuận trước bằng văn bản giữa chủ tài khoản và tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán; và các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
