Vào năm 2021, các nhà khảo cổ đã tiến hành khai quật tại trung tâm văn hóa của Jerusalem (Israel), được đặt trong một cung điện cổ. Lúc này, họ phát hiện ra một trụ đá có cái lỗ bên trên. Họ xác nhận đây là chiếc bồn cầu trong nhà vệ sinh sau khi phát hiện thêm một bể phốt được đào từ nền đá vôi dưới chiếc bồn.
Theo suy đoán của nhà khoa học Yaakov Billig, chiếc bồn cầu này được sử dụng vào cuối thời kỳ của các vị vua Do Thái (thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên), tức là cách đây khoảng 2.700 năm.
Một nhà vệ sinh từ thời cổ đại được khai quật
Tuy nhiên, do không đủ kinh phí, nên chỉ có một phần được khai quật vào thời điểm đó. Mặc dù bồn cầu và bể phốt không được khai quật hoàn toàn nhưng Billig ước tính diện tích của nhà vệ sinh vào khoảng 1,5 x 2 mét, gần giống với kích cỡ nhà vệ sinh hiện đại.
Chiếc bồn cầu có kiểu dáng độc lạ
Ngoài ra, nhóm nghiên cứu của Billig cũng tìm thấy bệ ngồi của bồn cầu tại chỗ. Chúng được làm bằng đá vôi, vật liệu giống như chiếc bồn cầu. Tuy nhiên, việc chiếc bệ được chạm khắc tinh tế khiến Yaakov Billig phải thắc mắc: “Chỉ là chạm khắc cầu kỳ thế này mà phải ngồi lên đi vệ sinh thì không quá hợp lý”.
Nhưng nếu như xét về địa điểm chiếc bồn cầu được tìm thấy là trong cung điện, một "kiến trúc hoàng gia" có từ thời kỳ đồ sắt. Có thể hình dung đây không phải là vật dụng mà người bình thường có thể dùng, mà là thứ đồ cao cấp dành cho quý tộc.
Một số trụ cột tinh xảo được chạm khắc tinh tế
Bên cạnh đó, việc khai quật được buồng vệ sinh cá nhân thời cổ đại là cực kỳ hiếm. Điều này cho thấy nhà vệ sinh là đặc quyền của người giàu có vào thời kỳ cách đây hàng nghìn năm.
Nhóm khảo cổ còn có một phát hiện 30-40 cái bát trong buồng vệ sinh. Vì việc ăn uống trong nhà vệ sinh là điều không thể, nên các nhà khoa học suy đoán rằng những chiếc bát này được dùng để đựng các chất tạo mùi thơm, chẳng hạn như dầu thơm hoặc sáp thơm.
Không dừng lại ở đó, các nhà khoa học còn thu thập 15 mẫu trầm tích dưới bể phốt và tìm thấy trứng của giun tròn, sán dây, giun tóc và giun kim trong các mẫu trầm tích dưới kính hiển vi. Qua đó cho thấy những người giàu có ở Jerusalem cổ đại đã xử lý phân không đúng cách, làm ô nhiễm nguồn cung cấp thực phẩm và nước, và bón phân cho rau củ bằng phân chứa đầy ký sinh trùng...
Đối với sán dây, người thời đó đã ăn thịt chưa nấu chín hoặc không sạch. Kết quả nghiên cứu cho thấy, ngay cả các bậc trí thức thời xưa cũng chưa có giải pháp tốt cho vấn đề vệ sinh thực phẩm.
Ngay cả những người giàu có và quyền lực với nhà vệ sinh riêng cũng không thoát khỏi số phận bị nhiễm ký sinh trùng. Ảnh minh họa
Vì vấn đề sức khỏe chưa được quan tâm nhiều, nên những người giàu có thời đó đều mắc bệnh ký sinh trùng đường ruột. Nếu không có y học hiện đại, những người bị nhiễm ký sinh trùng khó được chữa trị triệt để. Điều đó cũng có nghĩa là nhiều người ở Jerusalem cổ đại có thể đã mang giun trong cơ thể suốt cuộc đời.
