Nghệ sĩ Thanh Nga, tên thật là Nguyễn Thị Nga, sinh năm 1942 tại vùng đất Tây Ninh. Bà là con gái của ông Nguyễn Văn Lợi, được biết đến với biệt danh "ông Hội đồng Lợi," và bà Nguyễn Thị Thơ, được gọi thân mật là "bà bầu Thơ."
Từ nhỏ, Thanh Nga đã được lớn lên trong điều kiện đầy đủ về vật chất. Cha của Thanh Nga là một quan chức có điều kiện kinh tế, trong khi mẹ của bà rất đam mê cải lương. Thanh Nga đã được khám phá tài năng nghệ thuật và đào tạo trong nhiều lĩnh vực như ca hát, vũ, và kỳ thi họa.
Nói về mẹ của Thanh Nga, bà có thể được xem là người có sức ảnh hưởng lớn nhất đến tài hoa nghệ thuật của con gái. Bà đã rèn luyện Thanh Nga từ khi còn rất trẻ, định hình cô theo các giá trị gia đình.
Tuy nhiên, cuộc hôn nhân của "bà bầu Thơ" với "ông Hội đồng Lợi" không kéo dài được lâu. Sau khi chấm dứt mối tình, bà Thơ bắt đầu cuộc sống mới bên ông Năm Nghĩa - một thầy giáo đam mê nghệ thuật cải lương. Cả hai đưa con cái dọn đến sống ở đất Sài Gòn, thành lập đoàn nghệ thuật mang tên đoàn Thanh Minh.
Từ năm 10 tuổi, Thanh Nga đã làm quen với công việc ca hát như tham gia ca vọng cổ phụ họa cho đoàn hát và nhanh chóng thu hút sự quan tâm của khán giả. Theo thời gian, Thanh Nga ngày càng nổi bật với vẻ đẹp tuyệt sắc giai nhân. Hơn hết, tính cách quý phái, mềm mại, và sự chuẩn mực trong từng cử chỉ của bà nhận được nhiều yêu mến.
Tài năng của Thanh Nga đã tỏa sáng từ sớm, năm 1958, khi mới 16 tuổi, cô đã giành giải Thanh Tâm - một giải thưởng quan trọng trong lĩnh vực cải lương. Cô trở thành một ngôi sao nổi bật trong thế giới cải lương miền Nam nhờ sự kết hợp hoàn hảo giữa giọng hát và diễn xuất xuất sắc.
Trong giai đoạn này, Thanh Nga có cơ hội được học tập dưới sự hướng dẫn của NSND Phùng Há, người được mệnh danh là Tổ nghề sống của cải lương. Ông đã tận tâm truyền đạt mọi kinh nghiệm và kỹ năng từ ca hát đến diễn xuất cho Thanh Nga. NSND Phùng Há đã đánh giá cao học trò của mình, dự đoán rằng "sau này, có lẽ chưa có ai có thể diễn xuất bằng Thanh Nga".
Vào thập kỷ 1960-1970, Thanh Nga được vinh danh là "nữ hoàng" của sân khấu cải lương miền Nam. Bà đã trở thành một siêu sao sân khấu, thống trị bảng đặt vé và có một lượng lớn khán giả hâm mộ, đặc biệt là trong hàng loạt những người trẻ đang theo đuổi sự nghiệp nghệ thuật. Bất kể Thanh Nga biểu diễn ở đâu, vé sẽ sớm bị bán hết và các khán giả đổ xô đến rạp chỉ để có cơ hội thưởng thức màn trình diễn.
Suốt hơn 20 năm hoạt động nghệ thuật, cái tên Thanh Nga đã vô cùng nổi tiếng qua nhiều vở cải lương xuất sắc như "Tiếng trống Mê Linh", "Nửa đời hương phấn", "Bên cầu dệt lụa", "Phụng Nghi đình", "Thái hậu Dương Vân Nga", "Tiếng sóng Tiêu Tương", và nhiều tác phẩm khác.
Ngoài việc tham gia cải lương, Thanh Nga còn đóng nhiều bộ phim. Cô đã từng đạt giải Diễn viên Xuất sắc Nhất tại Đại hội Điện ảnh Châu Á vào năm 1974 với vai diễn là một cô gái Huế trong bộ phim "Nắng chiều". Đáng chú ý Thanh Nga là một trong số ít nữ diễn viên tham gia Đại hội Điện ảnh Ấn Độ năm 1969 và là một biểu tượng độc đáo trong đoàn tham dự sự kiện đó.
Năm 1978, nghệ sĩ Thanh Nga bất ngờ qua đời sau khi bị ám sát trên đường phố. Khán giả khóc thương cho số phận bi kịch của bà. Người dân khắp mọi nơi kéo về Sài Gòn để tiễn đưa và nói lời tạm biệt lần cuối với nữ nghệ sĩ đình đám.
Sau khi qua đời, năm 1984, nghệ sĩ Thanh Nga trở thành nghệ sĩ Việt Nam đầu tiên được truy tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú dù không còn trên đời. Năm 2005, cái tên Thanh Nga của bà được chọn để đặt tên một con đường tại TP.HCM. Hiện tại, dù nghệ sĩ đã đi xa rất nhiều năm nhưng thành tựu và dấu ấn của bà để lại cho nền cải lương nói riêng và nghệ thuật nước nhà nói chung vẫn thường được nhắc đến.
