Hãy thử tưởng tượng bạn đang cố gắng tập trung vào một công việc quan trọng, nhưng mọi thứ xung quanh đều xao lạc và cuốn hút sự chú ý của bạn. Nếu bạn đã từng trải qua tình huống như vậy, có thể bạn đang gặp phải hiện tượng "não bỏng ngô" (popcorn brain) - một vấn đề ngày càng phổ biến với những người thường xuyên sử dụng mạng xã hội.
Thuật ngữ "não bỏng ngô" được đưa ra vào năm 2011 bởi David Levy, một nhà nghiên cứu thuộc Đại học Washington (Mỹ). Theo Daniel Glazer, một chuyên gia tâm lý học lâm sàng, thuật ngữ này mô tả sự chuyển đổi nhanh chóng của sự chú ý và tập trung từ một vấn đề sang vấn đề khác, tương tự như việc hạt ngô nổ bỏng.
"Não bỏng ngô" là một hiện tượng có hại cho não, do việc sử dụng quá nhiều mạng xã hội gây ra. Trong một thời đại mà cuộc sống ngày càng phụ thuộc vào môi trường số, các chuyên gia sức khỏe tâm lý đang quan tâm và muốn chia sẻ cách chống lại hiện tượng này. Theo một báo cáo từ Đại học California (Mỹ), thời gian tập trung của con người trước màn hình đã giảm đáng kể từ năm 2004 đến nay. Trước đây, người ta có thể tập trung trung bình 2,5 phút trước khi chuyển sang thứ khác, nhưng con số này chỉ còn 47 giây hiện nay.
Theo Dannielle Haig, một nhà tâm lý học, việc cuộn và duyệt nội dung quá mức trên mạng xã hội đã kích thích cơ thể tiết ra dopamine, một hoóc môn có tác dụng "thưởng" não bộ và thúc đẩy chu kỳ này tái diễn. Theo thời gian, nhu cầu chuyển đổi nhanh giữa các nhiệm vụ có thể dẫn đến sự bồn chồn và không thể tập trung lâu dài.
Hiện tượng "não bỏng ngô" có thể ảnh hưởng tiêu cực đến các tương tác xã hội, sự kiên nhẫn, cảm xúc hạnh phúc và năng suất. Nó cũng có thể làm tăng sự lo lắng và nguy cơ kiệt sức. Các ứng dụng phổ biến ngày nay thường thiết kế để kích thích chuyển đổi nhanh và tương tác liên tục, tạo ra một tình trạng kích thích kỹ thuật số liên tục gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của não bộ.
Để giảm tình trạng "não bỏng ngô" và suy giảm tập trung, các chuyên gia khuyên người dùng đặt giới hạn chothời gian sử dụng mạng xã hội và thiết lập các thói quen làm việc hiệu quả. Dưới đây là một số gợi ý:
-
Thiết lập thời gian giới hạn: Đặt giới hạn cho thời gian sử dụng mạng xã hội trong ngày. Sử dụng các ứng dụng hoặc cài đặt trình nhắc nhở để nhắc nhở bạn khi đã dùng quá thời gian quy định.
-
Tạo không gian làm việc tĩnh lặng: Thiết lập một không gian riêng để làm việc mà không có điện thoại di động hoặc các yếu tố xao lạc khác. Tập trung vào một nhiệm vụ trong một khoảng thời gian nhất định trước khi chuyển sang nhiệm vụ khác.
-
Tắt thông báo: Tắt thông báo từ các ứng dụng mạng xã hội để tránh bị gián đoạn bởi thông báo liên tục. Chỉ kiểm tra và cập nhật mạng xã hội trong những khoảnh khắc rảnh rỗi cụ thể.
-
Thực hiện kỹ thuật Pomodoro: Sử dụng kỹ thuật Pomodoro để tăng cường tập trung. Lập lịch làm việc trong các khung thời gian ngắn, ví dụ như 25 phút làm việc liên tục, sau đó nghỉ 5 phút. Khi hoàn thành một chu kỳ, bạn có thể thưởng cho mình một khoảng thời gian ngắn để sử dụng mạng xã hội.
-
Tự quản lý mạng xã hội: Rà soát danh sách bạn bè và nguồn tin trên mạng xã hội. Loại bỏ hoặc giới hạn các nguồn thông tin không cần thiết hoặc gây xao lạc. Tìm kiếm các nội dung có giá trị và thiết thực để tối ưu hóa trải nghiệm mạng xã hội.
-
Thực hiện hoạt động ngoại tuyến: Dành thời gian cho các hoạt động ngoại tuyến như tập thể dục, đọc sách, gặp gỡ bạn bè, hoặc tham gia các hoạt động sáng tạo khác. Điều này giúp giảm sự phụ thuộc và kích thích từ mạng xã hội.
-
Chăm sóc sức khỏe tâm lý: Đảm bảo bạn có đủ giấc ngủ, chế độ ăn uống lành mạnh và thả lỏng mỗi ngày. Điều này giúp tăng cường khả năng tập trung và giảm căng thẳng.
Lưu ý rằng một số người có thể có khả năng tập trung ngắn hạn hoặc khó tập trung mặc dù không sử dụng mạng xã hội quá mức. Nếu bạn gặp khó khăn nghiêm trọng trong việc tập trung, có thể hữu ích để tham khảo một chuyên gia tâm lý để được tư vấn và hỗ trợ.
