Ăn uống không đúng cách và thiếu sự chăm sóc cho sức khỏe là một trong những yếu tố chủ yếu dẫn đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh mãn tính. Dưới đây là danh sách các món ăn mà người Việt thường xuyên thưởng thức, tuy nhiên, đáng tiếc là các chuyên gia đã cảnh báo rằng chúng có thể tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.
1. Rau củ muối chua
Các thực phẩm giàu muối và có quá trình lên men như dưa muối, cà muối, và trái cây muối đều có tiềm năng gây tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng. Đối với những người đang trong quá trình điều trị hoặc đã mắc bệnh ung thư đại trực tràng, những thực phẩm này nên được tránh xa.
Nguyên nhân chính là do những thực phẩm này chứa hàm lượng nitrit cao. Sau khi được tiêu thụ, nitrit sẽ chuyển hóa thành nitrosamine, một chất gây ung thư mà Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cảnh báo về nguy cơ của nó nhiều lần. Hơn nữa, rau củ muối còn chứa axit, khiến cho dạ dày và trực tràng bị tạo ra nhiều dịch và nồng độ axit cao, điều này có thể gây viêm và dẫn đến tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư. Đặc biệt, khi ăn rau củ muối xổi mà chưa chín kỹ, nguy cơ này càng tăng lên.
Ngoài ra, cách chế biến và bảo quản cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu không bảo quản cẩn thận, rau củ muối có thể bị nhiễm khuẩn, từ đó tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh tấn công, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến vi khuẩn cho con người. Do đó, để bảo vệ sức khỏe, nên hạn chế tiêu thụ các loại thực phẩm này và chọn lựa cẩn thận cách chế biến và bảo quản chúng.
2. Thịt nướng
Thịt nướng là món ăn đường phổ biến nhất hiện nay, được nhiều bạn trẻ Việt mê mẩn. Thế nhưng, trong thành phần thịt nướng lại chứa một chất độc, từng được WHO liệt kê vào nhóm 1 về khả năng gây ung thư cho con người – đó chính là benzopyrene. Trong quá trình nướng thịt, chất béo của thịt nướng rơi xuống than , sản sinh các hydrocacbon thơm đa vòng gây ung thư. Sau khi các chất này tích tụ trong cơ thể sẽ tạo thành bệnh ung thư dạ dày, ung thư ruột… Khi tiêu thụ thịt nướng, chúng ta hấp thụ benzopyrene bằng cách ăn phần cháy khét của thịt hoặc hít phần khói nướng thịt.
3. Thịt chế biến sản (Tiện lợi nhưng tiềm ẩn nguy cơ ung thư đại trực tràng)
Mặc dù thực phẩm chế biến sẵn từ thịt như xúc xích, lạp xưởng, thịt muối, và thịt xông khói thường hấp dẫn với nhiều người vì sự tiện lợi và hương vị hấp dẫn, nhưng chúng cũng đang được xem xét là nguy cơ tiềm ẩn gây ung thư đại trực tràng.
Một trong những nguyên nhân chính là sự hiện diện của natri nitrit và natri nitrat ở mức cao trong các sản phẩm này. Đây được coi là tác nhân chính gây ra nguy cơ ung thư và có thể làm cho tình trạng viêm trực tràng trở nên nghiêm trọng hơn. Các sản phẩm thịt chế biến sẵn này thường còn chứa nhiều chất phụ gia và bảo quản, những thành phần này thường gây cản trở quá trình hấp thu chất dinh dưỡng. Kết quả là toàn bộ hệ thống tiêu hóa của cơ thể chịu áp lực lớn, bị quá tải, và thậm chí có thể gây ra tình trạng "nhiễm độc", đồng thời làm suy giảm chức năng của nó. Điều này đồng nghĩa với việc hệ miễn dịch của cơ thể cũng sẽ suy yếu nhanh chóng, trong khi đó, hệ miễn dịch là một yếu tố quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh ung thư.
4. Những món ẩm thực chiên rán, dầu mỡ
Việc tiêu thụ các món ăn chứa nhiều dầu mỡ và có hàm lượng chất béo bão hòa cao (còn được gọi là chất béo xấu) có thể dẫn đến tăng cân và béo phì nếu tiếp tục trong thời gian dài. Đặc biệt, các loại thức ăn này thuộc nhóm 2 trong hệ thống phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về khả năng gây ra các trường hợp ung thư, bao gồm cả ung thư đại trực tràng.
Sử dụng quá nhiều các loại thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ như khoai tây chiên, gà rán, hay xúc xích có thể làm cho cơ thể tích tụ heterocyclic amines. Đây là các hợp chất gây ra nhiều loại bệnh ung thư, trong đó có ung thư đại trực tràng. Hơn nữa, tiêu thụ quá nhiều dầu mỡ trong thời gian dài cũng có thể gây rối loạn tiêu hóa, suy giảm chức năng của đại trực tràng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc mắc các bệnh khác.
5. Nước ngọt có ga
Nước ngọt có ga, khi lạm dụng, có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe, thậm chí có thể tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư. Nguyên nhân của điều này chính là sự tồn tại của một lượng lớn siro ngô fructose và các dạng đường tinh chế trong nước ngọt. Đường tinh chế có khả năng gây ra sự thay đổi đột ngột trong cường độ insulin trong cơ thể, đồng thời có thể kích thích sự phát triển của các tế bào ung thư, bao gồm cả loại ung thư đại trực tràng.
Các nghiên cứu thực hiện tại Mỹ và cảnh báo từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chứng minh rằng việc tiêu thụ nước ngọt có ga và đồ uống thể thao quá mức liên quan đến mức nguy cơ tử vong sớm cao hơn 28%, mức nguy cơ tử vong do bệnh tim cao hơn 31%, và mức nguy cơ tử vong do ung thư tăng lên 16%. Các nhà nghiên cứu tại Pháp cũng đã tìm thấy mối liên hệ rõ ràng, mỗi 100ml thêm vào lượng tiêu thụ nước ngọt này làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư lên 18% và nguy cơ mắc ung thư vú lên 22%.
6. Đồ uống có cồn
Theo WHO, khi sử dụng rượu bia, 95% chất cồn được chuyển hóa qua gan trở thành các hợp chất mới. Dưới tác dụng của enzyme alcohol dehydrogenase, rượu được oxy hóa thành acetaldehyde, 1 chất làm sinh sôi các tế bào ung thư bằng cách tấn công DNA và gây ung thư đại trực tràng, ung thư gan, ung thư dạ dày…
Các đồ uống chứa cồn, đặc biệt là rượu và bia, đã được xác định là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra sự phát triển của ung thư. Rượu và bia có khả năng gây ra ung thư thông qua nhiều cơ chế khác nhau. Việc tiêu thụ rượu dẫn đến tăng cường sự tạo ra các chất oxy hóa trong tế bào cơ thể. Các sản phẩm chuyển hóa của ethanol, một thành phần chính trong rượu và bia, có thể góp phần trực tiếp hoặc gián tiếp vào quá trình gây ra ung thư đại trực tràng. Khi ethanol được hấp thụ vào cơ thể, nó được chuyển hóa thành acetaldehyde, một hợp chất có khả năng gây hại cho tế bào và gây tổn thương cho chuỗi DNA.
