Năm 2014, tác phẩm "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" xuất hiện trong đề thi Văn của kỳ thi tốt nghiệp THPT khiến các giáo viên và thí sinh phải ngỡ ngàng.
Đề thi Văn trong kỳ thi tốt nghiệp THPT các năm luôn trở thành đề tài bàn tán của đông đảo mọi người. Trong lịch sử tổ chức các kỳ thi tốt nghiệp THPT, hẳn không ai không nhớ đến bộ đề thi Văn năm 2014. Được biết, đề thi Văn 2014 được đánh giá bám sát tình hình thời sự, giúp thí sinh mở rộng tư duy độc đáo và mang nhiều yếu tố bất ngờ.
Cấu trúc đề thi Văn năm 2014 bao gồm 2 phần lớn là Đọc hiểu văn bản và Làm văn. Trong phần Đọc hiểu văn bản, ở câu Nghị luận xã hội, đề thi đã đề cập đến tình hình Trung Quốc đặt giàn khoan HD 981 trên địa phận vùng đặc quyền kinh tế và quyền tài phán của Việt Nam. Đây cũng là chủ đề thu hút sự quan tâm của mọi người, yêu tính thời sự và giúp thí sinh gợi mở suy nghĩ về lòng yêu nước.
Ở phần Nghị luận văn học, nhiều người không khỏi bất ngờ khi tác phẩm xuất hiện trong đề thi Văn lại là trích đoạn vở kịch "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" của tác giả Lưu Quang Vũ. Đề bài yêu cầu dựa trên đoạn trích trong đề, thí sinh hãy phân tích khát vọng của nhân vật Hồn Trương Ba và trình bày suy nghĩ cá nhân về vấn đề con người cần được sống là chính mình.
Một giáo viên công tác tại Trường THPT Lê Viết Tạo (Thanh Hóa) chia sẻ, đề thi Văn năm 2014 có nhiều điểm mới về cấu trúc, cách đặt câu hỏi thời sự và tích hợp nghị luận văn học cũng như nghị luận xã hội. Cô giáo nói thêm, với đề thi này, dù thí sinh có chuẩn bị "phao" cũng chưa chắc đã làm được.
Trên thực tế, tác phẩm kịch "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" nói về nhận thức giữa con người bên trong và bên ngoài, cùng với khát vọng được sống là chính mình. Việc tác phẩm "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" xuất hiện trong đề thi Văn không phải là vấn đề hóc búa nhưng lại mang yếu tố bất ngờ. Nhiều thí sinh và phụ huynh đều khó tin khi từ trước đến nay, phần lớn các đề thi đều nằm trong phần ôn tập trọng tâm như các tác phẩm thơ, văn, truyện ngắn... Riêng tác phẩm thuộc thể loại kịch cũng như các hình thức biểu diễn trên sân khấu ít được chú trọng ôn tập khiến nhiều người bỏ qua.
Việc ra đề thi sử dụng trích đoạn của "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" trong đề thi Văn năm 2014 không hề vi phạm bất kỳ quy định nào do nội dung kịch bản văn học đã được đưa vào chương trình giảng dạy ở các trường từ năm 2009, có điều trước năm 2014, nó chưa từng có tiền lệ xuất hiện trong đề thi Văn đại học hay tốt nghiệp THPT.
Phó giáo sư Văn học - Trần Hữu Tá chia sẻ: "Tôi e rằng nhiều học sinh sẽ không nắm được ý nghĩa trọn vẹn của tác phẩm vì các em chỉ được học qua đoạn trích. Mà đoạn trích thì không thể đại diện cho toàn bộ vở kịch. Hơn nữa đoạn trích này nằm ở phần học thêm, việc giảng dạy đoạn trích của một vở kịch lớn đòi hỏi công sức của người nhà giáo rất lớn. Các thầy cô phải nắm được toàn bộ tinh thần của tác phẩm mới có thể truyền đạt được đến học sinh chứ không chỉ thông qua một trích đoạn ngắn".
Tính đến nay, đề thi Văn tốt nghiệp THPT năm 2014 với sự xuất hiện của trích đoạn "Hồn Trương Ba, da hàng thịt" vẫn khiến nhiều người bất ngờ, khó tin.
