Trong số những diễn viên từng đóng“Đất Phương Nam”, NSƯT Mạnh Dung được biết đến như một diễn viên có cuộc sống viên mãn và danh tiếng vững chắc nhất. Dù đã bước qua tuổi 84, ông vẫn là một trong những diễn viên được các đạo diễn tin tưởng và thường xuyên mời tham gia vào các dự án điện ảnh cũng như chương trình truyền hình mới. Cuộc hôn nhân viên mãn của ông với người vợ kéo dài hơn 60 năm cũng được mọi người vô cùng ngưỡng mộ.
Nam diễn viên nhận cát-xê 5 triệu đồng
NSƯT Đoàn Mạnh Dung tên đầy đủ là Mạnh Dung. Ông xuất thân từ khu vực Bắc Việt Nam, nhưng ông thường kể rằng không biết chính xác quê hương của mình. Lý do là cha của ông làm nghề soát vé trên các chuyến tàu Bắc – Nam, và ông đã được sinh ra trên một trong những chuyến tàu đó. Ngay sau khi ông chào đời, tàu đã rời bến. Chính vì vậy mà tàu hỏa trở thành một ngôi nhà thân thuộc và bất kỳ ga nào ông đến cũng trở thành mảnh đất quê hương của ông.
Vào năm 1952, ông cùng gia đình trở về Hà Nội, thủ đô của Việt Nam. Tại đây, ông đã có cơ hội tiếp xúc với nghệ thuật cải lương. Ông đi xem các vở cải lương và từ đó ông đã phải lòng bộ môn nghệ thuật này. Nhờ việc thường xuyên tham gia vào các buổi biểu diễn cải lương, ông đã thuộc lòng tất cả các bài hát và nét biểu diễn của từng nhân vật trong các vở diễn.
Vào năm 1957, ông xin vào học tại Đoàn Chuông Vàng sau khi Trường Sân khấu Việt Nam được thành lập. Ông chuyển trường để theo đuổi đam mê nghệ thuật. Tại đây, ông đã gặp gỡ và học hỏi từ những thế hệ nghệ sĩ cải lương tài năng phía Bắc, như thầy Tám Danh, Ba Du, Ngọc Bạch, Chi Lăng, Thanh Hương... Sự hướng dẫn tận tâm từ các thầy cô giáo đã giúp ông nhanh chóng trở thành một diễn viên chính nổi tiếng trong Đoàn Chuông Vàng. NSƯT Đoàn Mạnh Dung đã góp mặt trong hơn 100 vở cải lương, trong đó có những vở nổi tiếng như "Bạch Xà Nương," "Tống Chân - Cúc Hoa," và "Lục Vân Tiên."
Đến năm 1969, NSƯT Mạnh Dung về đoàn cải lương Nam Bộ để phát triển sự nghiệp của mình. Tại đây, ông phải học nói theo giọng miền Nam, và đến tận ngày nay, mặc dù là một người gốc Bắc, ông nói giọng miền Nam rất chuẩn. Vào khoảng năm 1984, ông được chuyển đến trường trung cấp điện ảnh miền Nam để giảng dạy. Trong thời gian này, ông thường xuất hiện trong các dự án phim lớn và được biết đến như một diễn viên thường xuyên góp mặt trong những bộ phim quan trọng. Đặc biệt, những nhân vật mà ông đảm nhận thường là các vai ông lão Nam Bộ, trông gầy và đôn hậu. Ông đã tham gia vào nhiều bộ phim như "Đất Phương Nam," "Những Đứa Con Thành Phố," "Nghiệt Oan," "Bình Minh Châu Thổ," và "Cá Rô Anh Yêu Em"...
Vai diễn ông Ba trong "Đất Phương Nam" là vai diễn đạt được tiếng vang lớn nhất trong sự nghiệp của NSƯT Mạnh Dung. Dù hoàn cảnh khó khăn, ông đã nhận nuôi An (Hùng Thuận), một cậu bé lang thang tìm cha. NSƯT Mạnh Dung bồi hồi tiết lộ thời điểm đó ông rất sợ vì không có kinh nghiệm bắt rắn. Trước khi quay cảnh, ông đã phải làm quen với rắn hổ mang. Ekip đã chuẩn bị người làm miệng, có hệ thống hút nọc rắn, và bố trí chuyên gia để hỗ trợ ông xử lý tình huống nếu con rắn tấn công. Ông càng thêm ám ảnh khi bạn diễn trong phim, cố nghệ sĩ Hồ Kiểng, từng bị rắn cắn suýt chết.
Ông chia sẻ rằng: “Nhưng khi đã diễn, tôi quên bản thân, lao vào cảnh quay, đến mức khi phim công chiếu, khán giả không hề biết rằng tôi vốn rất sợ rắn”.
Bởi vì thiếu kinh nghiệm và do lo sợ, ông đã bị nhiều lần bị rắn cắn. Cho đến bây giờ, ông vẫn còn mang những vết thương từ những lần rắn cắn đó trên tay mình.
Cảnh quay nguy hiểm, tuy nhiên, cát-xê mà NSƯT Mạnh Dung đã nhận được đã gây bất ngờ cho nhiều người. Ông nói: “Đừng nói đến cát-xê, nói tới lại buồn. Thời kỳ đó, 1 suất cơm tôi nhớ là có mấy ngàn, rẻ lắm! Do là phim của HTV, tiền đầu tư là tiền thuế nên rất eo hẹp. Lúc đó, cát-xê của tôi được 5 triệu, tương đương 1 cây vàng. Thằng An 11 triệu, còn thằng Cò, không chỉ ít tiền hơn mà 2 cha con nó còn chỉ được ăn 1 suất cơm. Nhưng thời đó mọi người làm phim chưa bao giờ nói về tiền, chỉ vì mê tác phẩm này".
Chuyện tình viên mãn bất chấp mọi sự ngăn cản
Bên cạnh sự chuyên nghiệp trong nghệ thuật, NSƯT Mạnh Dung còn được ngưỡng mộ bởi câu chuyện tình đẹp như trong một bộ phim tình cảm. Ông gặp và quen biết NSƯT Thanh Dậu khi mới chỉ mới vượt qua tuổi hai mươi. Vào thời điểm ấy, mặc dù có nhiều nghệ sĩ trong đoàn biểu diễn để ý đến ông, ánh mắt của NSƯT Thanh Dậu chỉ dành cho anh chàng này - người tài năng, hiền lành và ít nói. Tuy nhiên, bà đã không dám thể hiện tình cảm mình bởi sợ bị đánh đồng với việc tìm cách tiếp cận một người nào đó với mục đích cá nhân. Thay vào đó, bà chỉ bày tỏ tình cảm một cách tinh tế qua những cử chỉ ân cần và những câu hỏi quan tâm.
Phải mất đến ba năm sau, NSƯT Mạnh Dung mới nhận thấy tín hiệu về tình cảm từ NSƯT Thanh Dậu và quyết định đáp lại tình yêu chân thành của bà.
Ông tâm sự rằng: “Thời điểm đó, vợ tôi đã đi học múa về, tôi cũng đủ chín để đứng trên sân khấu, tròn 20 tuổi nên mới bắt đầu để ý những chuyện tình cảm. Trước đó, tôi chỉ tập trung cho học hành, sự nghiệp, không màng chuyện khác. Với lại, ở thời chúng tôi ngày đó hoạt động đoàn hát nên yêu đương khó khăn lắm, không được phép nắm tay chứ đừng nói tiến xa hơn. Tôi còn nhớ, chỉ mới nắm tay vợ, chưa kịp hôn mà đã bị kỷ luật.
Đoàn hát lúc đó có một nội quy rất rõ là vào đoàn thì không được phép yêu nhau, ai yêu nhau là kỷ luật. Chính vì thế, lúc vợ chồng tôi nắm tay nhau thì bị bạn bè thấy được, mách lại với các thầy. Ngay lập tức, cả đoàn hát họp bất thường để kỷ luật chúng tôi. Vợ tôi còn đứng lên khóc nói: "Con xin lỗi, từ nay con không yêu anh Mạnh Dung nữa"
Tôi bướng lắm vì đang là kép chính, nên bảo vợ: "Không việc gì phải khóc". Thế là tôi bị hạ kép chính xuống làm hậu đài trong 6 tháng”.
Không chỉ phải đối mặt với sự kỷ luật, cặp đôi còn phải đối diện sự phản đối từ gia đình của NSƯT Thanh Dậu, một gia đình sở hữu truyền thống nghệ thuật vững mạnh. Gia đình này không muốn con gái mình kết hôn với NSƯT Mạnh Dung, người họ xem là một người ngoại đạo trong lĩnh vực nghệ thuật. Qua sáu năm kiên trì thuyết phục, cặp đôi mới nhận được sự chấp thuận từ phía gia đình của cô gái. Năm 1967, đám cưới của cặp đôi tài năng này diễn ra trong sự chúc phúc của đồng nghiệp của ngành sân khấu ở miền Bắc.
Tuy nhiên, những khó khăn thực sự chưa dừng lại ở đó. Sau khi sinh con gái đầu lòng, vài năm sau, NSƯT Thanh Dậu phát hiện mình mắc chứng u xơ tử cung. Khi bà phải nhập viện để phẫu thuật, bác sĩ hỏi ý kiến của NSƯT Mạnh Dung về việc có muốn vợ mình sinh thêm con không, bởi lo ngại sau đó bà có thể không còn khả năng mang thai. Ông đã đáp: "Bác sĩ, xin hãy cứu vợ của tôi, tôi không quan trọng có thêm con nữa". Lúc đó, khi đang nằm trên bàn mổ, bà không kìm nước mắt vì lòng yêu thương và biết ơn ông. Từ đó, cặp đôi nghệ sĩ này đã cùng nhau xây dựng mái ấm hạnh phúc với đứa con gái duy nhất của họ.
Hiện tại, dù đã bước qua tuổi xế chiều, hai nghệ sĩ gạo cội vẫn thường gọi nhau là "anh" và "em". Trước khi rời nhà để đi làm, ông luôn nhớ hôn vợ, thể hiện tình cảm đáng kính của mình.
