Trải nghiệm ẩm thực trong chương trình “Gia đình Haha” không chỉ là một hành trình khám phá hương vị, mà còn là chuyến trở về với những giá trị chân thành, mộc mạc của người dân vùng cao Bản Liền.
Khi “Gia đình Haha” một chương trình truyền hình thực tế mang đậm chất đời thường chọn Bản Liền (Bắc Hà, Lào Cai) làm điểm dừng chân, khán giả không chỉ ấn tượng bởi cảnh sắc thiên nhiên nguyên sơ hay sự thân thiện của người dân, mà còn bởi những mâm cơm giản dị mà đầy tinh tế, đậm đà bản sắc dân tộc Tày.
Ẩm thực dân dã – Câu chuyện của ký ức và văn hoá
Mỗi bữa cơm trong chương trình là một lát cắt văn hoá sống động của người dân Bản Liền. Nguyên liệu được chọn lựa kỹ lưỡng từ núi rừng măng rừng, rau dớn, cá suối, thịt lợn bản, củ niễng, rau bò khai, ngót rừng tất cả đều mang hương vị thuần khiết của thiên nhiên. Gia vị cũng là thứ không dễ tìm ở chợ: mắc khén, tiêu rừng, hạt dổi, lá mắc mật… tạo nên vị đậm đà, cay thơm, đặc trưng mà không cần phụ gia công nghiệp.
Một trong những món ăn gây bất ngờ lớn với cả dàn nghệ sĩ và khán giả là chả sắn món ăn tưởng chừng đơn sơ, nhưng lại chứa đựng nhiều kỷ niệm. Từ thời nghèo khó, một quả trứng chia đều cho nhiều miệng ăn bằng cách trộn với sắn bào nhuyễn rồi chiên giòn, chả sắn không chỉ là món ăn mà còn là ký ức của bao thế hệ. Trong chương trình, món ăn này xuất hiện không chỉ trong mâm cơm chính mà còn được chị Thông mang theo khi cả nhóm lên rừng hái măng, như một cách “kể chuyện” bằng vị giác.
Mâm cơm – Không gian văn hóa thu nhỏ
Dù có sự hỗ trợ từ các đầu bếp chuyên nghiệp tại Hà Nội trong quá trình tập huấn (dành riêng cho các hộ dân làm homestay tại Bản Liền), người dân nơi đây vẫn giữ được linh hồn mộc mạc, chân thật trong từng món ăn. Họ được học cách nấu các món Âu – Việt cơ bản, cách nêm gia vị phù hợp số đông, cách bày biện món ăn đẹp mắt… nhưng khi vào bếp, họ vẫn chọn nguyên liệu bản địa, cách nấu truyền thống và trình bày theo lối thân thuộc, như trải một mâm tròn trên sàn gỗ, bát sứ thô, đũa tre vót tay, xôi ngũ sắc xếp thành hình bông hoa.
Không đơn thuần là bữa ăn, mâm cơm tại Bản Liền trở thành không gian giao lưu văn hóa, nơi nghệ sĩ và người dân cùng nhau trò chuyện, học cách hiểu và yêu những gì tưởng chừng đã bị lãng quên trong nhịp sống hiện đại. Những câu hỏi ngây thơ mà xúc động như “Con tôm là con gì?” đã khiến nhiều khán giả lặng người, khi nhận ra khoảng cách không chỉ nằm ở địa lý, mà còn ở cơ hội tiếp cận thông tin và thực phẩm.
Khi bữa cơm không còn là điều bình thường
Dưới góc nhìn của truyền hình thực tế, mâm cơm ở Bản Liền không phải là “show diễn” được dàn dựng, mà là những khoảnh khắc thật nơi các thành viên “Gia đình Haha” cùng nấu, cùng ăn và cùng cảm nhận. Đó là lúc người thành phố ngồi bệt xuống sàn gỗ, dùng đôi đũa tre ăn miếng cá nướng hai lửa hay nem măng thơm lừng, và nhận ra: có những điều giản dị nhưng không thể thay thế.
Bản Liền đãi khách bằng tình, bằng ký ức và bằng cả tâm hồn gửi trong từng món ăn.
Giữa những nhịp sống vội vã, những mâm cơm ấy gợi lại cho người xem cảm giác của sự gắn kết, của mái nhà, của tình thân những thứ tưởng chừng nhỏ bé nhưng lại quý giá hơn bao giờ hết.
