Vì sao phải đến 10 năm nữa mới có ngày 30 tết?

Giao thừa sẽ diễn ra vào ngày 30 Tết trong những năm đủ, trong khi trong những năm thiếu, thời điểm này sẽ rơi vào khi ngày 29 Tết kết thúc. Ví dụ, năm Quý Mão 2023 kết thúc vào ngày 30 tháng Chạp, điều này có nghĩa là trong dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024, chúng ta vẫn có một ngày 30 Tết.

Tuy nhiên, điều ít người biết là sau sự kiện này, chúng ta sẽ phải đợi thêm 9 năm nữa mới trở lại được trải nghiệm cảm giác của ngày 30 Tết. Bắt đầu từ năm 2024, chúng ta sẽ chỉ có thể chào đón Giao thừa vào ngày 29 Tết, bởi vì trong suốt 8 năm liền (từ 2025 đến 2032), tháng Chạp chỉ có 29 ngày.

Vì sao phải đợi gần một thập kỷ để có ngày 30 Tết? Điều này liên quan đến thuật toán tính lịch Âm dương. Khác biệt với Dương lịch, lịch Âm dương dựa trên chu kỳ chuyển động của Mặt trăng quanh Trái đất và Mặt trời. Số ngày trong mỗi tháng Âm lịch được xác định bởi mối liên quan giữa Mặt trăng, Trái đất và Mặt trời.

Khi ba hành tinh Trái đất, Mặt trăng và Mặt trời thẳng hàng theo trình tự Trái đất - Mặt trăng - Mặt trời, nhìn từ Trái đất, Mặt trăng sẽ biến mất khỏi tầm nhìn, và đây là thời điểm mùng 1 (ngày Sóc).

Ngược lại, khi ba hành tinh này thẳng hàng theo trình tự Mặt trăng - Trái đất - Mặt trời, chúng ta sẽ trải qua thời kỳ trăng tròn. Mặc dù ngày rằm (15 Âm lịch) không nhất thiết trùng với thời điểm trăng tròn, nhưng ngày mùng 1 luôn là ngày Sóc.

Vòng đời trăng từ tròn đến khuyết có chu kỳ trung bình là 29,53 ngày. Tuy nhiên, vì số ngày của mỗi tháng trong Âm lịch phải là số chẵn, nên có tháng với số ngày thừa, tháng khác với số ngày thiếu.

Sự kiện tháng Chạp chỉ có 29 ngày liên tục trong khoảng 8 năm (từ 2025 đến 2032), như đã đề cập trước đó, không phải là một hiện tượng hiếm gặp, mà chỉ là một sự trùng hợp. Mặc dù ít được biết đến, nhưng nó mang đến một sự thú vị. Đáng chú ý, không chỉ giai đoạn này mới trải qua hiện tượng này. Ví dụ, từ năm Bính Thân (2016) đến năm Canh Tý (2020), đã có chuỗi liên tiếp 5 năm với tháng Chạp đủ 30 ngày.