Chứng minh nhân dân và căn cước công dân (CCCD) đều là các giấy tờ nhân thân quan trọng của mỗi cá nhân, chứa đựng đầy đủ thông tin cá nhân như họ tên, địa chỉ, ngày tháng năm sinh và đặc điểm nhận dạng.
Hiện nay, hầu hết người dân đã chuyển sang sử dụng căn cước công dân gắn chip (CCCD gắn chip) thay vì chứng minh nhân dân (CMND). CCCD gắn chip chứa nhiều thông tin hơn thông qua việc quét mã QR và chip điện tử gắn trên thẻ. Điều này đã tạo ra cơ hội không ngờ cho kẻ xấu lợi dụng để vi phạm pháp luật, đặc biệt là trong lĩnh vực tội phạm công nghệ cao.
Kẻ xấu có thể thu thập thông tin, ảnh chụp và thực hiện các giao dịch vay tiền qua ứng dụng nhằm mục đích lừa đảo và chiếm đoạt tài sản. Hơn nữa, người dùng cũng có thể bị lợi dụng để đăng ký thuê bao trả sau của các nhà mạng bằng cách sử dụng hình ảnh CMND/CCCD hai mặt của họ.
Để đối phó với tình trạng này, mọi người cần kiểm tra thông tin tài khoản và các giao dịch vay, vì kẻ xấu có thể sử dụng thông tin cá nhân của họ để thực hiện các hành vi chiếm đoạt tài sản, đặc biệt là thông qua các ứng dụng vay tiền trực tuyến.
Nếu nghi ngờ rằng số CMND/CCCD của mình đã bị lợi dụng để đăng ký mã số thuế ảo, có thể kiểm tra thông tin thuế bằng cách truy cập vào địa chỉ https://canhan.gdt.gov.vn/ và nhập thông tin cần kiểm tra. Ngoài ra, cũng cần kiểm tra thông tin số điện thoại trả sau và thông tin thuế. Để kiểm tra xem số CMND/CCCD đã đăng ký bao nhiêu sim chính chủ, chủ thẻ có thể soạn tin nhắn theo cú pháp "TTTB" gửi đến số 1414. Trong trường hợp phát hiện số điện thoại không phải do mình đăng ký, cần liên hệ ngay với nhà mạng để phản ánh và xử lý kịp thời.
Ngoài ra, trong trường hợp người dân muốn chủ động theo dõi thông tin tín dụng của bản thân, có hai cách để có thể kiểm tra như sau:
Để lộ thông tin về CCCD/CMND tiềm ẩn nhiều rủi ro
Hiện nay đa phần người dân đã chuyển sang sử dụng CCCD gắn chip, so với CMND và CCCD mã vạch thì CCCD gắn chip chứa đựng được nhiều thông tin hơn qua việc quét mã QR và chip điện tử gắn trên thẻ. Điều này đã vô tình tạo cơ hội cho kẻ xấu lợi dụng để sử dụng vào mục đích vi phạm pháp luật, nhất là các tội phạm công nghệ cao.
Kẻ xấu có thể lấy thông tin, ảnh chụp và thực hiện các giao dịch vay tiền trên app nhằm mục đích chiếm đoạt. Ngoài ra, mọi người có thể bị lợi dụng sử dụng hình ảnh CMND/CCCD hai mặt để đăng ký thuê bao trả sau của các nhà mạng.
Sau đó, những kẻ lừa đảo sẽ thực hiện những cuộc gọi quốc tế, hoặc thực hiện các cuộc gọi trong nước và chủ thẻ có thể phải chịu các khoản phí nợ cước... Chưa kể, các công ty ảo sẽ sử dụng thông tin cá nhân, ảnh chụp CMND/CCCD để đăng ký mã số thuế nhằm qua mặt các cơ quan chức năng…
Để hạn chế thấp nhất thiệt hại xảy ra, ngay sau khi nhận thấy thông tin CMND/CCCD đã bị lộ, người dân cần thu hồi ảnh CMND/CCCD ngay khi đăng lên mạng hoặc gửi nhầm cho người khác.
Mọi người cần kiểm tra thông tin tài khoản cùng các khoản vay bởi vì kẻ xấu sau khi lấy được thông tin cá nhân của chủ thẻ có thể sẽ thực hiện các hành vi nhằm chiếm đoạt tài sản, trong đó phổ biến là hành vi vay tiền qua các app với thủ tục vay đơn giản.
Còn để kiểm tra thông tin thuế khi nghi ngờ bị lợi dụng lấy số CNMD/CCCD để đăng ký mã số thuế ảo, có thể truy cập vào địa chỉ https://canhan.gdt.gov.vn/ , sau đó nhập thông tin để kiểm tra.
Bên cạnh đó, mọi người cũng cần kiểm tra thông tin số điện thoại trả sau và thông tin thuế. Để kiểm tra xem số CMND/CCCD đã đăng ký bao nhiêu sim chính chủ, chủ thẻ soạn tin nhắn theo cú pháp TTTB gửi 1414 . Trường hợp phát hiện một số điện thoại khác mà không phải do mình đăng ký cần nhanh chóng liên hệ đến nhà mạng để phản ánh kịp thời.
Với những người muốn chủ động theo dõi thông tin tín dụng của bản thân, có hai cách để có thể kiểm tra như sau:
Tra cứu thông qua website của CIC
Trung tâm Thông tin Tín dụng (Credit Information Center - CIC) là một tổ chức trực thuộc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, có nhiệm vụ thu thập, lưu trữ, phân tích, xử lý và dự báo thông tin tín dụng của cá nhân và tổ chức, nhằm hỗ trợ cho hoạt động của các ngân hàng và tổ chức tín dụng.
Để tra cứu thông tin về nợ xấu thông qua CIC, quy trình như sau:
Bước 1: Truy cập vào trang web của CIC tại địa chỉ https://cic.gov.vn/ bằng trình duyệt trên máy tính. Nếu chưa có tài khoản, bạn nhấp vào ô "Đăng ký" ở góc trên bên phải của trang.
Bước 2: Điền đầy đủ thông tin cá nhân vào các ô trống theo yêu cầu. Thông tin bao gồm họ tên, ngày sinh, số điện thoại, số CMND/CCCD, và ảnh chụp CMND/CCCD bao gồm ảnh mặt trước, ảnh mặt sau, và ảnh chân dung kèm theo CMND/CCCD. Lưu ý rằng các mục được đánh dấu sao (*) không được bỏ trống.
Bước 3: Sau khi hoàn tất việc đăng ký, bạn cần chờ một vài ngày để CIC kiểm tra và xác thực thông tin của bạn.
Nếu tài khoản của bạn được chấp nhận, bạn có thể truy cập trang chủ của CIC và chọn "Khai thác báo cáo" trên thanh menu, sau đó đăng nhập bằng tài khoản đã đăng ký. Tiếp theo, làm theo hướng dẫn trên trang để thực hiện tra cứu thông tin về nợ xấu.
Tra cứu qua ứng dụng CIC Credit Connect trên điện thoại
Bên cạnh việc tra cứu trên trang web, Trung tâm Thông tin Tín dụng CIC cung cấp tính năng tra cứu nợ xấu thông qua ứng dụng CIC Credit Connect trên điện thoại di động. Quy trình tra cứu được thực hiện như sau:
Bước 1: Tải và cài đặt ứng dụng CIC Credit Connect từ App Store hoặc Google Play Store. Sau đó, đăng ký một tài khoản miễn phí.
Bước 2: Nhập thông tin cá nhân để xác thực tài khoản, bao gồm họ tên và ảnh chụp CMND/CCCD.
Bước 3: Sau khi hoàn tất đăng ký, người dùng cần đợi một vài ngày để hệ thống CIC kiểm tra và phê duyệt. Thời gian chờ có thể kéo dài từ 1 đến 3 ngày, không bao gồm các ngày nghỉ cuối tuần và ngày lễ.
Bước 4: Khi tài khoản đã được phê duyệt, người dùng có thể truy cập vào mục "Khai thác báo cáo", sau đó nhập mã OTP (One-Time Password - Mật khẩu một lần, được gửi đến điện thoại) để xác thực.
Cuối cùng, người dùng có thể xem báo cáo để biết thông tin về điểm tín dụng, mức độ rủi ro, tổng số tiền nợ đối với các tổ chức tín dụng/ngân hàng (nếu có), danh sách các tổ chức tín dụng mà người dùng đang nợ (nếu có), và các thông tin liên quan khác.
