Tài khoản VNeID được xem là một giải pháp tích hợp những giấy tờ quan trọng giúp người dân tiết kiệm thời gian và công sức khi đi làm những thủ tục hành chính. Tài khoản VNeID có thể thay thế nhiều loại giấy tờ nhân thân của công dân và dự kiến sẽ được phổ biến, áp dụng rộng rãi trong xã hội thời gian tới.
Người dùng đăng ký tài khoản VNeID trên điện thoại và trong một số trường hợp giải quyết thủ tục hành chính, chỉ cần đưa tài khoản này để xác minh. Tuy nhiên, điều này làm dấy lên một mối lo ngại về việc nếu điện thoại của người dùng đăng nhập tài khoản VNeID bị mất hay bị lấy trộm thì thông tin nhân thân của công dân có nguy bị bị xâm phạm hay không?
Theo Khoản 1 Điều 19 Nghị định 59/2022 quy định về việc khóa tài khoản định danh điện tử. Cụ thể, hệ thống sẽ tự động ghi nhận và khóa tài khoản định danh điện tử (tài khoản VNeID) của công dân Việt Nam trong những trường hợp:
- Chủ thể danh tính điện tử yêu cầu khóa tài khoản định danh điện tử của mình
- Chủ thể danh tính điện tử vi phạm điều khoản sử dụng ứng dụng VNeID
- Chủ thể danh tính điện tử bị thu hồi căn cước công dân
- Chủ thể danh tính điện tử đã chết
Cơ quan tiến hành tố tụng, cơ quan chức năng có thẩm quyền hoặc bên sử dụng dịch vụ yêu cầu khóa tài khoản định danh điện tử thì gửi đề nghị khóa tài khoản tới cơ quan Công an để được giải quyết. Trong thời gian 2 ngày, nơi tiếp nhận đề nghị khóa tài khoản định danh điện tử sẽ phê duyệt quyết định nếu thuộc một trong 4 trường hợp được nêu ở Khoản 1 Điều 19 Nghị định số 59. Trường hợp từ chối yêu cầu khóa tài khoản VNeID thì sẽ có văn bản trả lời giải trình về lý do.
Ngoài ra, hệ thống định danh điện tử cũng sẽ tự động mở khóa khi các căn cứ khóa tài khoản định danh điện tử đã hết hiệu lực. Trường hợp có yêu cầu mở khóa tài khoản định danh điện tử thì sẽ gửi đề nghị mở khóa đến cơ quan công an chờ giải quyết.
Tóm lại, nếu công dân bị mất điện thoại có đăng nhập tài khoản VNeID thì công dân có quyền yêu cầu cơ quan chức năng khóa tài khoản định danh điện tử của mình. Khi nào cần mở khóa thì công dân cũng có thể yêu cầu mở khóa tài khoản.
Thủ tục yêu cầu khóa hoặc mở khóa lại tài khoản định danh điện tử căn cứ theo Khoản 5 Điều 19 của Nghị định 59/2022 như sau:
- Chủ thể danh tính điện tử thực hiện theo các yêu cầu hướng dẫn trên ứng dụng VNeID để yêu cầu khóa tài khoản định danh điện tử
- Chủ thể danh tính điện tử liên hệ với tổng đài tiếp nhận và giải quyết yêu cầu về xác định danh tính điện tử, cung cấp thông tin xác thực chủ tài khoản
- Chủ thể danh tính điện tử có thể đến thẳng cơ quan quản lý định danh để thực hiện cung cấp thông tin xác nhận tài khoản định danh điện tử
