Bảo hiểm là một hình thức giải pháp nhằm chăm sóc, bảo vệ sức khỏe lẫn cuộc sống, sinh hoạt của mỗi người và gia đình bạn. Ngày nay, trên thị trường xuất hiện nhiều loại bảo hiểm khác nhau để đáp ứng nhu cầu của người sử dụng. Tuy nhiên, 2 loại bảo hiểm phổ biến nhất là bảo hiểm xã hội (BHXH) và bảo hiểm nhân thọ. Vậy làm cách nào để phân biệt được 2 gói bảo hiểm này và lợi ích của từng loại bảo hiểm.
1. Quy định bảo hiểm xã hội và bảo hiểm nhân thọ
1.1 Bảo hiểm xã hội tự nguyện
Đây là hình thức bảo hiểm do Nhà nước tổ chức mà người tham gia được phép lựa chọn mức đóng, phương pháp đóng sao cho phù hợp với thu nhập của mình. Nhà nước có chính sách hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội để người tham gia hưởng chế độ hưu trí và tử tuất.
Theo quy định, công dân từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc thì đều có thể tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Người có nhu cầu mua thì liên hệ với cơ quan bảo hiểm xã hội địa phương mình cư trú hoặc các đại lý bảo hiểm để được hướng dẫn thủ tục và cách thức đóng.
Bảo hiểm xã hội tự nguyện bao gồm 2 chế độ là hưu trí và tử tuất. Mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện bằng 22% mức thu nhập do mình lựa chọn. Trong đó, mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng tối thiểu bằng mức chuẩn hộ nghèo đối với khu vực nông thôn (1.500.000 đồng/người/tháng) và tối đa bằng 20 lần lương cơ sở (29.800.000 đồng/người/tháng).
Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có thể lựa chọn các hình thức đóng như sau:
- Đóng hàng tháng
- Đóng 3 tháng/lần
- Đóng 6 tháng/lần
- Đóng 12 tháng/lần
- Đóng 1 lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm/lần
- Đóng 1 lần cho những năm còn thiếu đối với người đã đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng thời gian đóng còn thiếu không quá 10 năm
1.2 Bảo hiểm nhân thọ
Đây là sản phẩm do các công ty bảo hiểm nhân thọ phát hành mà cá nhân có thể tự nguyện tham gia. Người tham gia và công ty bảo hiểm sẽ tự thỏa thuận, thương lượng với nhau để đảm bảo quyền lợi, quy định điều khoản rõ ràng nhằm bảo vệ người mua hoặc gia đình của họ khỏi những rủi ro về sức khỏe, thân thể và tính mạng.
Khác với bảo hiểm xã hội, bảo hiểm nhân thọ mang tính không bắt buộc. Khi tham gia bảo hiểm nhân thọ, người tham gia sẽ đóng phí bảo hiểm đều đặn, đầy đủ theo hợp đồng đã thảo luận. Khi có sự cố bảo hiểm, người tham gia sẽ được công ty bảo hiểm chi trả, bồi thường để vượt qua sự cố. Ngoài ra, nhiều loại bảo hiểm nhân thọ khác ra đời phù hợp với từng đối tượng, nhu cầu cá nhân.
Lưu ý, đối với hợp đồng bảo hiểm nhân thọ có thời hạn trên 1 năm thì trong thời hạn là 21 ngày kể từ ngày nhận được hợp đồng bảo hiểm thì bên mua bảo hiểm có quyền từ chối tiếp tục tham gia. Nếu bên mua từ chối tham gia thì hợp đồng bảo hiểm sẽ bị hủy bỏ, bên mua bảo hiểm được hoàn trả phí bảo hiểm đã đóng sau khi trừ đi chi phí hợp lý theo thỏa thuận của hợp đồng.
Về đóng phí, bảo hiểm nhân thọ có thể chia ra đóng phí 1 lần hoặc nhiều lần theo thời hạn, phương thức thỏa thuận trong hợp đồng. Doanh nghiệp bảo hiểm sẽ không phải bồi thường bảo hiểm trong những trường hợp dưới đây:
- Người được bảo hiểm chết do tự tử trong thời hạn 2 năm kể từ ngày nộp khoản phí bảo hiểm đầu tiên hoặc kể từ ngày hợp đồng bảo hiểm khôi phục hiệu lực.
- Người được bảo hiểm chết do lỗi cố ý của bên mua bảo hiểm hoặc lỗi cố ý của người thụ hưởng, trừ trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều này.
- Người được bảo hiểm bị thương tật vĩnh viễn do lỗi cố ý của chính bản thân người được bảo hiểm hoặc bên mua bảo hiểm hoặc người thụ hưởng, trừ trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều này.
- Người được bảo hiểm chết do bị thi hành án tử hình
- Trường hợp khác theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm
2. Sự khác biệt giữa bảo hiểm xã hội tự nguyện và bảo hiểm nhân thọ
2.1 Căn cứ
- Bảo hiểm xã hội tự nguyện căn cứ theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014
- Bảo hiểm nhân thọ căn thứ theo Luật kinh doanh bảo hiểm 2022
2.2 Đối tượng bảo hiểm
- Bảo hiểm xã hội tự nguyện: Công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi tham gia bảo hiểm xã hội
- Bảo hiểm nhân thọ: Tuổi thọ, tính mạng con người
2.3 Mục đích
- Bảo hiểm xã hội tự nguyện: Không nhằm mục đích sinh lời
- Bảo hiểm nhân thọ: Nhằm mục đích sinh lời
2.4 Quyền lợi
- Bảo hiểm xã hội tự nguyện: Tiền đóng vào quỹ BHXH đều được điều chỉnh tăng tương ứng với chỉ số giá tiêu dùng từng năm
- Bảo hiểm nhân thọ: Tính theo lãi suất thị trường
2.5 Điều kiện hưởng
- Bảo hiểm xã hội tự nguyện: Vì bất kỳ lý do gì thì người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đều được ghi nhận để hưởng BHXH
- Bảo hiểm nhân thọ: Doanh nghiệp không phải trả tiền bảo hiểm trong nhiều trường hợp đã ghi rõ trong quy định phía trên
Một ưu điểm khác của bảo hiểm xã hội so với bảo hiểm nhân thọ là khoản lương hưu. Đây được coi là sự đảm bảo quyền lợi khi về già.
Ảnh: Tổng hợp
