Theo quy định mới nhất có hiệu lực từ ngày 1/7/2024, tài khoản ngân hàng của khách hàng sẽ bị phong tỏa trong một số trường hợp nhất định.
Theo Nghị định số 52/2024/NĐ-CP, việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán sẽ tuân theo quy định của Ngân hàng Nhà nước và các quy định pháp luật liên quan.
Chủ tài khoản thanh toán có quyền sử dụng tài khoản của mình để nộp, rút tiền mặt và yêu cầu các giao dịch thanh toán hợp lệ từ tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán. Họ cũng có quyền yêu cầu tổ chức cung cấp thông tin về giao dịch và số dư tài khoản theo thỏa thuận.
Chủ tài khoản thanh toán phải cung cấp thông tin đầy đủ, trung thực và tuân thủ các quy định về mở, sử dụng, và ủy quyền liên quan đến tài khoản thanh toán. Đồng thời, họ phải đảm bảo tài khoản có đủ số dư để thực hiện các lệnh thanh toán, trừ khi có thỏa thuận cho vay thấu chi với tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán.
Tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán có trách nhiệm thực hiện đầy đủ và kịp thời các lệnh thanh toán hợp lệ từ chủ tài khoản. Họ có quyền từ chối thực hiện lệnh thanh toán nếu lệnh không hợp lệ, nếu có cơ sở pháp lý xác định chủ tài khoản vi phạm các hành vi bị cấm theo Điều 8 của Nghị định này, hoặc nếu tài khoản không đủ số dư trừ khi có thỏa thuận khác. Nếu tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán từ chối thực hiện lệnh thanh toán, họ phải thông báo lý do từ chối cho chủ tài khoản.
4 trường hợp phong tỏa tài khoản thanh toán
Theo Nghị định số 52/2024/NĐ-CP, tài khoản thanh toán bị phong tỏa một phần hoặc toàn bộ số dư trên tài khoản thanh toán trong các trường hợp sau:
- Theo thỏa thuận trước giữa chủ tài khoản thanh toán và tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán hoặc theo yêu cầu của chủ tài khoản;
- Khi có quyết định hoặc yêu cầu bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
- Khi tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán phát hiện có nhầm lẫn, sai sót khi ghi Có nhầm vào tài khoản thanh toán của khách hàng hoặc thực hiện theo yêu cầu hoàn trả lại tiền của tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán chuyển tiền do có nhầm lẫn, sai sót so với lệnh thanh toán của bên chuyển tiền sau khi ghi Có vào tài khoản thanh toán của khách hàng. Số tiền bị phong tỏa trên tài khoản thanh toán không được vượt quá số tiền bị nhầm lẫn, sai sót.
- Khi có yêu cầu phong tỏa của một trong các chủ tài khoản thanh toán chung trừ trường hợp có thỏa thuận trước bằng văn bản giữa tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán và các chủ tài khoản thanh toán chung.
Chấm dứt phong tỏa tài khoản thanh toán
Nghị định số 52/2024/NĐ-CP quy định việc chấm dứt phong tỏa tài khoản thanh toán được thực hiện:
- Theo thỏa thuận bằng văn bản giữa chủ tài khoản thanh toán và tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán;
- Khi có quyết định chấm dứt phong tỏa của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật;
- Đã xử lý xong sai sót, nhầm lẫn trong thanh toán chuyển tiền quy định tại điểm 3 ở trên.
- Khi có yêu cầu chấm dứt phong tỏa của tất cả các chủ tài khoản thanh toán chung hoặc theo thỏa thuận trước bằng văn bản giữa tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán và các chủ tài khoản thanh toán chung.
Nghị định nêu rõ tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán, chủ tài khoản thanh toán và cơ quan có thẩm quyền nếu thực hiện hoặc yêu cầu thực hiện phong tỏa tài khoản thanh toán trái pháp luật gây thiệt hại cho chủ tài khoản thanh toán thì chịu trách nhiệm bồi thường theo quy định của pháp luật.
Đóng tài khoản thanh toán
Ngoài ra, Nghị định số 52/2024/NĐ-CP cũng quy định cụ thể các trường hợp đóng tài khoản thanh toán, bao gồm:
- Khi chủ tài khoản yêu cầu đóng và đã hoàn thành mọi nghĩa vụ liên quan đến tài khoản.
- Khi chủ tài khoản là cá nhân đã qua đời hoặc bị tuyên bố là đã chết.
- Khi tổ chức sở hữu tài khoản ngừng hoạt động theo quy định của pháp luật.
- Khi chủ tài khoản vi phạm các hành vi bị cấm liên quan đến tài khoản thanh toán như được quy định tại khoản 5 và khoản 8, Điều 8 của Nghị định 52/2024/NĐ-CP.
- Khi có thỏa thuận trước bằng văn bản giữa chủ tài khoản và tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán.
- Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
- Các quy định trên sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2024.
