Lần đầu nghe đến tên loài chim này, hầu hết mọi người đều không khỏi bật cười, ngơ ngác. Có lẽ, đây chính là loài chim có tên gọi kỳ lạ nhất trên thế giới.
Ở Việt Nam, có một loài chim rất phổ biến, ở hầu khắp các vùng miền, từ vùng núi cho đến đồng bằng, bạn đều có thể dễ dàng bắt gặp. Thế nhưng, khi lần đầu nghe đến tên loài chim này, nhiều người sẽ lầm tưởng rằng mình nghe nhầm. Bởi, có lẽ trên thế giới không có loài chim nào có tên kỳ quặc như vậy. Tên của loài chim này là “Bắt cô trói cột”, tên khoa học là Cuculus micropterus.
Trên thực tế, “Bắt cô trói cột” là một loại chim cu cỡ trung bình. Nhìn bề ngoài, bạn sẽ rất khó phân biệt được đâu là chim trống đâu là chim mái. Không chỉ có ở Việt Nam mà loài chim này còn xuất hiện ở nhiều quốc gia khác như: Trung Quốc, Ấn Độ, Sri Lanka, Pakistan, Indonesia. Tuy nhiên, chỉ có ở Việt Nam thì chúng mới có cái tên lạ và kỳ quặc như vậy.
Nguồn gốc của tên gọi này bắt nguồn từ tiếng kêu của chính loài chim “Bắt cô trói cột”. Tuy nhiên, tiếng kêu của chim lại được nhiều người nghe thành các phiên bản khác nhau như: "năm trâu sáu cột", "khó khăn khắc phục", "chim cu Ấn Độ", "Bắc quang Bắc mục", "Hà Giang nước độc", "bốn cô chín chục", "chín cô bốn chục", "năm trâu sáu cọc", "trói cô vào cột", "vua quan trói cột", "đuổi Tây đánh Nhật"...
Chuyện xưa kể lại rằng, ở một làng nọ, có một anh nông dân nghèo làm ruộng thuê cho một phú ông. Thấy anh nông dân chăm chỉ lại thật thà, phú ông giao cho anh nuôi trâu rẽ. Sau này, đôi trâu ấy đã dần phát triển thành một đàn trâu 5 con.
Thế nhưng, đang yên đang lành, phú ông đột ngột qua đời. Sản nghiệp mà ông để lại tất cả đều giao cho cô con gái duy nhất. Vì vậy, cô con gái này đã đến nhà của anh nông dân để đòi lại trâu. Tuy nhiên, cô lại không biết cả đàn trâu có mấy con. Cô đến số cột ở góc sân thì thấy có 6 cái nên nghĩ cả đàn có 6 con.
Ấy vậy mà khi anh nông dân về thì nhìn mãi lại chỉ có 5 con. Do đó, con gái phú ông liền nóng giận mà chất vấn. Anh nông dân mới giải thích rằng, vì một cây cột sắp gãy nên anh phải dựng cột mới. Thế nhưng, cô không tin mà buông lời xỉa xói. Bực tức, anh nông dân bỏ vào rừng. Lúc này, con gái phú ông vẫn bám theo, vừa đi vừa nói: “Năm trâu sáu cột”. Còn anh nông dân vì quá bực tức nên cũng đáp lại: “Bắt cô trói cột”. Cứ như vậy, họ đi lạc vào trong rừng. Vừa đi cả hai vẫn vừa nói đi nói lại 2 câu đó cho đến khi sức cùng lực kiệt mà mất đi. Sau khi mất, cả hai đã hoá thành 2 con chim sống cùng với nhau trong khu rừng. Hai con chim này vẫn không ngừng đối đáp với nhau như vậy.
Được biết, loài chim này thường sống ở trong rừng, ở độ cao trên 3600m. Đặc biệt, chúng có thói quen ký sinh trứng vào tổ của loài chim khác, có thể kể đến là chim chèo bèo.
