Từ lâu, nghi thức “Hoa hồng cài áo” ngày Vu Lan được người Việt ta gìn giữ như một nét truyền thống đặc biệt. Đặc biệt, ẩn sau đó là một ý nghĩa vô cùng xúc động.
Lễ cài hoa Vu Lan là một trong những ngày lễ lớn vào tháng 7 Âm lịch. Nghi thức này mang nhiều ý nghĩa vì đây là dịp con cháu tưởng nhớ tổ tiên, hiếu nghĩa với ông bà và đặc biệt là cha mẹ của mình. Nhắc nhớ dù cuộc sống bộn bề lo toan, chúng ta không thể quên sự hy sinh, vất vả tất cả vì con cháu của các bậc sinh thành.
Vì sao phải cài bông hoa hồng lên áo vào ngày lễ Vu Lan?
Tích Mục Kiền Liên báo hiếu nằm trong bản kinh Vu Lan được xuất phát từ Phật Giáo, truyền thống này có từ thời Đức Phật tại thế. Tôn giả Mục Kiền Liên là một trong những đại đệ tử của Ngài, sở hữu phép thần thông có thể nhìn thấy được hình ảnh người mẹ qua đời của mình - bà Thanh Đề. Bà Thanh Đề khi qua đời trở thành quỷ đói, phải chịu sự đày đọa trong ngục A Tỳ.
Vì xót xa mẹ chịu cảnh khổ, tôn giả Mục Kiền Liên đã mang cơm vào ngục để dâng lên cho mẹ. Phải chịu đói khát, cộng thêm bản tính vốn tham lam của bà Thanh Đề, bà đã dùng một tay bốc cơm lên ăn, tay còn lại che bát cơm để tránh sự cướp giật của các cô hồn khác trong ngục. Chính vì bản tính tham lam không thay đổi, những hạt cơm chưa kịp đưa lên miệng của bà Thanh Đề đã nhanh chóng hóa thành lửa đỏ.
“Mục Kiền Liên con hỡi, con hãy về cầu xin Đức Phật tìm cách để cứu lấy mẹ”, Bà Thanh Đề đau khổ kêu lên. Nghe thấy tiếng lòng của mẹ, tôn giả Mục Kiền Liên liền trình bày với Đức Phật nhưng Ngài nói thẳng rằng dù Mục Kiền Liên có phép thần thông cũng không thể cứu mẹ. Phải chờ đến Rằm tháng 7 hàng năm, khi ấy chư tăng đã kết thúc 3 tháng an cư tu tập thì hãy nhờ họ hợp lực làm lễ cầu siêu cho bà Thanh Đề.
Tôn giả Mục Kiền Liên vâng theo lời Đức Phật và mẹ của ông đã thoát khỏi địa ngục. Từ đó, Pháp Vu Lan bồn tiếp tục được áp dụng để cứu các linh hồn khác.
Xuất hiện từ nhà Phật, trải qua quá trình du nhập và phát triển hơn 2000 năm và cho đến nay giá trị văn hoá này đã trở nên là một đạo nghĩa của Việt Nam. Đặc biệt, nghi thức “cài hoa lên áo” là một nghi thức ý nghĩa trong ngày lễ Vu Lan.
Nghi thức đặc biệt và ý nghĩa này chỉ mới xuất hiện được khoảng 60 năm trở lại đây, thiền sư Thích Nhất Hạnh chính là người đề xuất nghi thức này. Trong một chuyến thăm Nhật Bản vào những năm 1960, thiền sư Thích Nhất Hạnh nhìn thấy một hành động đặc biệt của người dân Nhật Bản. Cụ thể, họ đã cài hoa cẩm chướng lên ngực áo trong ngày lễ Vu Lan, người cài hoa màu trắng lên ngực là người đã mất mẹ, người còn mẹ là người cài hoa màu đỏ. Khi đề xuất nghi thức ý nghĩa này, thiền sư lựa chọn hoa hồng để cài lên ngực áo của người Việt Nam.
Ý nghĩa của bông hoa hồng cài lên ngực áo
Hoa hồng nổi tiếng là biểu tượng của tình yêu, thể hiện sự cao quý và thơm ngát. Hành động cài loài hoa cao quý này lên ngực áo thể hiện lòng hiếu nghĩa mà con cái gửi đến những bậc sinh thành. Nghi thức “bông hồng cài áo” thể hiện sự tưởng nhớ đến những người mẹ đã mất và tôn vinh những người mẹ còn hiện diện bên con cháu. Trong buổi lễ thực hiện nghi thức, một giỏ hoa màu đỏ và một giỏ hoa màu trắng sẽ được cài lên ngực áo của các Phật tử tham dự.
Được biết, trước đây chỉ cài hoa hồng đỏ nhưng thời gian gần đây một số nơi phân chia hoa hồng thành nhiều màu. Hoa hồng đỏ đại diện cho người còn cha mẹ, hoa màu hồng dành cho người đã mất mẹ hoặc cha và hoa hồng trắng sẽ cài lên áo người không may đã mất đi cha mẹ.
Vu Lan là dịp lễ ý nghĩa dành cho giới trẻ để họ nhìn nhận cuộc sống và sống chậm lại. Những Phật tử cài hoa hồng đỏ may mắn còn cha mẹ ắt sẽ rất hạnh phúc, còn những Phật tử cài hoa trắng sẽ được nhắc nhở ghi nhớ công ơn cha mẹ, đồng thời tất cả mọi người đều phải sống phải với lương tâm của mình.
