Dựa theo cách chứng tích còn sót lại, người ta cho rằng đây chính là dòng họ lâu đời và duy nhất tại Việt Nam có từ thời Vua Hùng và tồn tại đến nay.
Những dòng họ phổ biến ở Việt Nam hiện nay có thể kể đến như Nguyễn, Lê, Trần, Lê Phạm, Huỳnh, Võ... Tuy nhiên, bên cạnh đó, Việt Nam vẫn tồn tại những dòng họ hiếm lạ và không phải dễ dàng tìm được. Một trong số đó có dòng họ được xác nhận tồn tại từ thời Vua Hùng và kéo dài đến nay vẫn còn giữ lại "ngọc phả".
Theo ghi nhận, cụ tổ của dòng họ Ma tên Ma Khê - là con Hùng Nghị Vương thứ 3 sống vào năm 354 TCN thuộc đời Vua Hùng thứ 17. Người mang họ Ma chủ yếu thuộc dân tộc Tày, định cư ở vùng núi Đọi, ven sông Thao (hiện là đất Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ). Cụ tổ Ma Khê được ghi nhận là người văn võ song toàn và góp công lớn trong công cuộc dựng nước, giữ nước vào thời Vua Hùng thứ 18 tức Hùng Duệ Vương. Nhờ tính tình chính trực và tài năng thao lược nên ông được vua cha tin tưởng, phong chức tước cao quý.
Sau khi cụ tổ Ma Khê qua đời, con cháu đời sau của dòng họ Ma lui về sống ẩn dật và chủ yếu theo nghề nông để sống qua ngày. Đến đời thứ 43, trong dòng họ Ma xuất hiện một nhân tài kiệt xuất. Đó chính là ông Ma Xuân Trường (930-966) giúp dòng họ quay trở lại thời kỳ thịnh thế.
Cũng nhờ ông Ma Xuân Trường mà dòng họ Ma được mọi người xưng tụng là Ma Tộc Thần Tướng. Sau này, Ma Xuân Trường được người trong tộc xây dựng đền thờ, hương khói thờ cúng không ngớt. Hiện đền thờ của ông Ma Xuân Trường đặt tại làng Trù Mật, tỉnh Phú Thọ.
Trải qua nhiều biến cố lịch sử, dòng họ Ma được ghi nhận đã ồn tại được 79 đời và tộc trưởng gần nhất là ông Ma Ngọc Bảo (1937-2018). Thực tế, dòng họ Ma không phải dòng họ duy nhất có nguồn gốc từ thời Vua Hùng. Có 3 vị tướng khác cũng nổi danh không kém là Cao Sơn, Quý Minh và Nguyễn Tuấn. Tuy nhiên, những dòng họ đó không tìm được "ngọc phả" nên chỉ có dòng họ Ma sở hữu "ngọc phả" là được ghi nhận.
Ông Ma Ngọc Bảo từng chia sẻ: "Nhiều nghiên cứu được các hội thảo thẩm định với sự xuất hiện của các nhà sử học nổi tiếng trong nước, tính đến năm 2015, không có dòng họ nào tìm được ngọc phả thì dòng họ Ma là dòng họ duy nhất được công nhận tồn tại từ thời Vua Hùng đến nay. Đây là vinh dự to lớn đối với người thuộc dòng họ Ma tại Việt Nam".
Để tránh việc gia phả bị thất lạc, tộc trưởng đã chỉnh sửa thành chữ quốc ngữ và in ra thành nhiều cuốn để phát cho các chi nhánh dòng họ rải rác khắp cả nước. Di tích Ma Thành của dòng họ Ma vào thời kỳ phát triển nhất đến nay vẫn còn tồn tại một quãng dài 1 km ở Phú Thọ.
Tuy nhiên, vì cái tên khá đặc biệt liên quan đến ý nghĩa của từ "Ma" khiến một số người cho rằng không may mắn. Vì vậy một số nơi, nọ đổi từ "Ma" thành từ "Mè". Do đó xuất hiện nhiều địa danh như làng Mè, chợ Mè, sông Mè... Một số người khác còn đổi thành họ Mai để tránh chữ Ma. Điều này khiến tộc trưởng vô cùng đau đầu.
Ảnh: Tổng hợp
