Sổ đỏ là tên gọi người dân tự đặt dựa trên màu sắc của loại giấy tờ liên quan đến đất đai, nhà cửa. Tuy nhiên, sổ đỏ thực chất là tên gọi tắt của “Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất” được cấp cho các khu vực ngoài đô thị (nông thôn), được quy định tại nghị định số 60-CP của Chính phủ và Thông tư số 346/1998/TT-TCĐC ngày 16/3/1998 của tổng cục địa chính.
Luật Đất đai 2024, có hiệu lực từ 1/1/2025, quy định giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (thường gọi là sổ đỏ) là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất hợp pháp của người dân.
Tài sản gắn liền với đất được cấp sổ đỏ gồm nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất. Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất thông qua việc cấp sổ đỏ lần đầu cho người đang sử dụng đất ổn định, với thửa đất xác định.
So với Luật Đất đai 2013, tên gọi sổ đỏ mới ngắn gọn hơn, trong đó thay cụm từ "quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất" bằng "quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất".
Các sổ đỏ với tên gọi cũ, được cấp trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, có giá trị tương đương sổ đỏ mới và vẫn có giá trị pháp lý, không phải cấp đổi sang sổ mới. Người dân có nhu cầu đổi sổ sẽ được cơ quan nhà nước đáp ứng. Sổ đỏ mới được cấp theo mẫu thống nhất trên cả nước do Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường quy định.
Thực hiện luật, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang lấy ý kiến về mẫu sổ đỏ mới, với 2 trang A4 thay vì 4 trang như hiện nay. Chính giữa trang một là dòng chữ "giấy chứng nhận" in hoa cỡ lớn.
Bên dưới là dòng chữ "quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất", in hoa nhỏ hơn, thay cho dòng chữ "quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất" như hiện hành.
Các thông tin người sử dụng đất và chủ sở hữu gắn liền với đất; thông tin thửa đất gồm số thửa, loại đất, thời hạn sử dụng, hình thức sử dụng đất, nguồn gốc sử dụng đất, địa chỉ; thông tin tài sản gắn liền với đất; sơ đồ thửa đất, đều được đưa ra trang một. Mẫu sổ đỏ mới sẽ in mã QR để tích hợp thông tin, thuận tiện tra cứu.
Luật mới quy định UBND cấp tỉnh sẽ cấp sổ đỏ lần đầu cho tổ chức trong nước gồm cơ quan nhà nước, cơ quan đảng, đơn vị vũ trang, mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, đơn vị sự nghiệp công lập và tổ chức khác; tổ chức kinh tế; tổ chức kinh tế; tổ chức tôn giáo, tôn giáo trực thuộc; người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài; tổ chức kinh tế vốn đầu tư nước ngoài.
UBND cấp tỉnh cũng cấp sổ đỏ lần đầu cho tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao gồm cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự, cơ quan đại diện khác của nước ngoài có chức năng ngoại giao Việt Nam thừa nhận; cơ quan đại diện của tổ chức thuộc Liên Hợp Quốc, cơ quan hoặc tổ chức liên chính phủ, cơ quan đại diện của tổ chức liên chính phủ.
Ngoài ra, UBND cấp tỉnh được ủy quyền cho cơ quan có chức năng quản lý đất đai cùng cấp, cấp sổ đỏ với các trường hợp nêu trên.
UBND cấp huyện cấp sổ đỏ cho cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam; cộng đồng dân cư.
Tổ chức đăng ký đất đai được xác nhận biến động đất đai cho tổ chức trong nước, tổ chức tôn giáo, tổ chức tôn giáo trực thuộc, tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao, tổ chức kinh tế vốn đầu tư nước ngoài; cấp sổ đỏ cho tổ chức và cá nhân nước ngoài.
Chi nhánh của tổ chức đăng ký đất đai hoặc tổ chức đăng ký đất đai được xác nhận biến động đất đai cho cá nhân, cộng đồng dân cư, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài.
