Bãi biển đặc biệt nhất của Việt Nam, phát hiện khảo cổ "gây chấn động" trên phạm vi toàn cầu, không chỉ tuyệt đẹp mà còn đậm chất lịch sử.
Tại khu vực thị xã Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi, nổi tiếng với một bãi biển lâu đời là biển Sa Huỳnh. Theo sách sử, trong quá khứ, khu vực biển này được biết đến với tên gọi là biển Sa Hoàng có nghĩa là "bãi cát vàng". Tuy nhiên, do chữ "Hoàng" trùng với tên của chúa Nguyễn Hoàng, nên người dân đã quyết định đổi tên thành Sa Huỳnh để tránh sự phạm húy và giữ nguyên tên gọi này cho đến ngày nay.
Cửa Sa Huỳnh đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong cuộc chiến tranh Việt – Chiêm năm 1471, mà vua Lê Thánh Tông đã khởi xướng. Ngoài ra, đây cũng là một cửa biển quan trọng trên tuyến đường thương mại hàng hải ở khu vực Đông Nam Á từ thời kỳ rất sớm khoảng thiên niên kỷ 1.
Tuy nhiên, để tên tuổi của Sa Huỳnh vươn tầm thế giới, phải đến đầu thế kỷ 20. Năm 1909, nhà khảo cổ học người Pháp M. Vinet đã khám phá ra một khu vực đặc biệt ở Sa Huỳnh, có những ngôi mộ chum được chôn dưới cồn cát ở Phú Khương, gần bờ biển và đầm An Khê. Cụ thể, những ngôi mộ chum này được biết đến với cái tên "Kho chum Sa Huỳnh".
Từ thời điểm đó, đã có nhiều đợt khai quật liên tục tại Sa Huỳnh. Các nhà khảo cổ học đã khám phá ra một nền văn hóa trước đây tồn tại ở đây, được đặt tên là văn hóa Sa Huỳnh. Đây là một trong ba nền văn hóa quan trọng nhất ở Việt Nam thời kỳ tiền sử, có thời đại từ 2.500 đến 3.000 năm trước. Theo các nhà khảo cổ, mộ chum được chôn thành cụm, thường ở cồn cao ven biển, ven sông với nhiều hình thức mai táng: cải táng, hoả táng, hung táng trẻ em và mộ tượng trưng.
Biển Sa Huỳnh không chỉ là một điểm địa điểm quan trọng trong lĩnh vực khảo cổ học trên toàn cầu, mà còn là một điểm đến tuyệt vời vẻ đẹp tự nhiên, thu hút sự chú ý của nhiều du khách. Nơi này nổi tiếng với nghề làm muối, một truyền thống được bảo tồn và phát triển qua hàng trăm năm. Ngày nay, ở khu vực phía Nam của biển Sa Huỳnh, có những cánh đồng muối rộng lớn với diện tích lên đến 500 hecta, mang lại năng suất ấn tượng với hàng trăm tấn muối được sản xuất mỗi năm.
Bãi biển với cát mịn dài trải dọc, nước biển xanh biếc và không khí tinh khiết là những đặc điểm nổi bật của Biển Sa Huỳnh. Khu vực này còn nổi tiếng với cua huỳnh đế, tạo điều kiện cho du khách thưởng thức những món hải sản ngon miệng khi ghé thăm.
