Các tỉnh miền Nam, ra đường là gặp vé số, có thể mua vé số bất cứ nơi đâu thì tại các tỉnh miền Trung vé số miền Nam lại phải bán một cách liều mình lén lút và bị xử phạt như 'hàng lậu'.
Câu chuyện "Liều mình bán vé số miền Nam" tại các tỉnh miền Trung bị đoàn kiểm tra, xử phạt vì bán "sai vùng" những ngày qua thu hút được rất nhiều sự quan tâm của bạn đọc. Hàng ngàn comment, bình luận của bạn đọc đã được gửi đến tòa soạn xung quanh các bài viết nói trên. Mối quan tâm trước tiên là những quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh xổ số ở các vùng miền.
Vì sao một mặt hàng buôn bán, kinh doanh hợp pháp, vô cùng phổ biến ở địa phương này nhưng lại bị cấm ở địa phương khác? Vì sao vé số miền Nam lại hút hàng đến mức người bán phải "liều mình" dù bị cấm bán sai địa bàn?
Trả lời thắc mắc trên, một lãnh đạo công ty xổ số kiến thiết (XSKT) ở miền Nam khẳng định, trước tiên bán vé số miền Nam tại miền Trung là sai địa bàn, vi phạm Điều 38, Nghị định 98/2013/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, kinh doanh xổ số.
Theo đó, số tiền phạt hành vi vi phạm quy định về địa bàn kinh doanh xổ số từ 10-20 triệu đồng; phạt bổ sung là tịch thu toàn bộ vé số vi phạm…"Còn chuyện phân chia theo địa bàn, chủ yếu là để bảo hộ cho các công ty ở từng địa phương, đặc biệt là các công ty phát hành kém hơn, tránh tình trạng vé số của nơi khác tiêu thụ mạnh hơn, lấn át địa bàn, triệt tiêu công ty tại địa phương. Ngoài ra, vấn đề tiêu thụ của các công ty XSKT cũng chịu ảnh hưởng lớn bởi những đặc thù địa phương, ở miền Trung người ta mua vé số ít hơn miền Nam. Ngay trong các công ty thuộc Hội đồng XSKT miền Nam như Bình Phước chẳng hạn thì tỷ lệ tiêu thụ cũng thấp hơn các công ty khác nên cần phải bảo hộ để các công ty XSKT của các địa phương đều có thể phát triển".
Cũng theo vị này, sức hút của vé số miền Nam trước tiên là vì số lượng vé giống nhau lớn (cùng một con số nhưng có nhiều vé). Mỗi công ty, trong 1 kỳ mở thưởng đang phát hành 13 triệu tờ vé số, trong đó có 13 vé trúng giải đặc biệt giống nhau, trị giá 26 tỉ đồng. Với tỷ lệ tiêu thụ 19/21 công ty đạt 99 - 100% thì mỗi kỳ mở thưởng, số tờ vé số trúng đặc biệt đều xuất hiện gần như 100%.
Trong khi đó, các công ty XSKT ở miền Trung do hạn chế về doanh số tiêu thụ nên hiện mỗi kỳ mở thưởng một công ty chỉ phát hành 3 triệu tờ, trong đó có 3 tờ trúng đặc biệt giống nhau, trị giá 6 tỉ đồng. Với tỉ lệ tiêu thụ thấp, nhiều nơi chỉ đạt 20 - 50% lượng phát hành thì xác suất vé đặc biệt, vé trúng thưởng được xổ cũng giảm theo.
"Hiểu đơn giản là mình có 100.000 đồng muốn mua 10 vé giống nhau thì miền Trung đâu có, họ chỉ có 3 vé thôi. Còn vé số miền Nam muốn mua 5 tờ, 7 tờ hay 13 tờ giống nhau đều được. Nếu may mắn thì số tiền có thể trúng thưởng cũng lớn hơn rất nhiều", vị này nói.
Cũng vì sức hút lớn nên vé số miền Nam còn len lỏi, sang tận thị trường Campuchia dù bị cơ quan chức năng nước sở tại ngăn chặn gắt gao. Có thể thấy, hiện tại xét về chế độ chính sách của vé số miền Trung và miền Nam hoàn toàn giống nhau; trong đó theo quy định, người bán lẻ hưởng ít nhất 10%/mỗi tờ vé số. Điểm khác biệt lớn nhất là sức tiêu thụ của vé số miền Nam quá vượt trội so với miền Trung.
Chỉ cần so về lượng vé số phát hành sẽ thấy hiện ở miền Trung, các công ty tung ra thị trường 48 triệu tờ vé số thì ở miền Nam con số này là 286 triệu tờ/mỗi tuần. Cụ thể, các ngày thứ hai, thứ ba, thứ tư, sáu, chủ nhật ở miền Trung chỉ có 2 công ty xổ số phát hành với 6 triệu tờ (mỗi công ty 3 triệu tờ), trị giá 60 tỉ đồng; các thứ năm, thứ bảy có 3 công ty xổ số phát hành với 9 triệu tờ vé số trị giá 90 tỉ đồng. Trong khi đó ở miền Nam hiện mỗi ngày có 3 công ty xổ số, phát hành tổng cộng 39 triệu tờ vé số; trị giá 390 tỉ đồng (mỗi công ty 130 tỉ đồng). Riêng ngày thứ bảy có 4 công ty phát hành với 52 triệu tờ vé số, trị giá 520 tỉ đồng.
Với tỉ lệ tiêu thụ 98,7%, chỉ trong 9 tháng đầu năm 2024, các công ty XSKT miền Nam đã bán được hơn 103,7 triệu tờ vé số/105 triệu tờ phát hành, thu về 103.708 tỉ đồng; trong đó tiền chi trả thưởng là 50.833 tỉ đồng.
Ngoài ra, theo quy định hiện hành ở cả miền Nam và miền Trung, với mỗi tờ vé số 10.000 đồng bên cạnh trả thưởng là 50%, còn phải chi tiền hoa hồng đại lý là 15% (gồm 10% cho người bán lẻ), các loại thuế khác khoảng 31%, chi phí phát hành vé số là 3,8%.
Như vậy với 3 triệu tờ vé số phát hành mỗi kỳ mở thưởng thì số tiền trả thưởng tối đa của một công ty XSKT miền Trung phải chi là 15 tỉ đồng, tiền hoa hồng 4,5 tỉ đồng, các khoản thuế 9,3 tỉ đồng; chi phí phát hành là 1,14 tỉ đồng.
Do đó, trường hợp chỉ tiêu thụ được 20 - 50% lượng vé phát hành mà vé số trúng thưởng xổ nhiều (gồm 3 vé đặc biệt 6 tỉ đồng), cộng thêm các khoản hoa hồng, thuế, chi phí phát hành sẽ dẫn tới rủi ro lớn cho doanh nghiệp.
Nói một cách khác, khi sức mua của thị trường càng thấp, công ty XSKT miền Trung lại càng không dám in phát hành nhiều như miền Nam. Bởi vì càng in nhiều thì chi phí phát hành càng cao, lượng người mua không tăng dẫn đến tỷ lệ tiêu thụ sẽ giảm, kéo theo lợi nhuận đi xuống, thậm chí lỗ nếu vé trúng thưởng xổ nhiều.
Đây cũng là lý do khiến các công ty XSKT miền Trung cứ phải loay hoay cách hạn chế vé số miền Nam len lỏi, đưa đến tay khách hàng địa phương và chiếm lĩnh thị trường ngay tại địa bàn của mình.
