Món đặc sản thịt lợn "hạ thổ" xôn xao cõi mạng
Theo đó, mới đây, một người dùng mạng đã đăng tải bài viết về món ăn độc đáo ở quê mình là huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ. Món ăn có tên là “lợn bản hạ thổ”.
Người này viết rằng: “Nếu thấy chủ nhà lôi ra hộp gì đó trông như mỡ lợn, có mùi chua chua thì đừng từ chối nhé vì đấy là đặc sản thịt lợn bản hạ thổ đó, khách quý lắm mới mở ra mời ”.
Đáng chú ý là cách làm ra món thịt lợn “hạ thổ ” này: “Miếng thịt sống được tẩm ướp sau đó đem chôn dưới đất khoảng 2 - 3 năm mới lôi lên để ăn. Điều đặc biệt là thịt khi đó dù nhơn nhớt nhưng mùi lại rất thơm”.
Bài viết ngay sau khi đăng tải đã nhận về sự quan tâm lớn của cộng đồng mạng. Hàng nghìn bình luận bày tỏ quan điểm cũng như ý kiến của mình đã được để lại bên dưới bài đăng này. Có người tỏ ra vô cùng hào hứng, muốn được ghé ngay Phú Thọ để thưởng thức món ăn đặc sản địa phương mới lạ này. Mọi người thậm chí còn phỏng đoán rằng, có thể nó cũng tương tự như món nem chua hay gỏi cá, gỏi tôm sống…
Tuy nhiên, một số khác lại tỏ ra vô cùng sợ hãi. Họ không tin rằng, thịt lợn “hạ thổ” 2 - 3 năm vẫn có thể ăn được. Thậm chí, một số người còn tò mò, không biết ăn xong món này, khách có “hạ thổ” luôn không.
Một số cư dân mạng đã để lại bình luận rằng:
- Thịt bò sống tôi cũng đã ăn rồi, gỏi cá suối tươi cũng đã từng thử qua, thực sự tò mò về món này đó!
- Họ tẩm ướp bảo quản kiểu gì mà không bị phân hủy nhỉ?
- Có thật là có món này trên đời không, tôi cũng quê Phú Thọ mà lần đầu được nghe.
- Nói là khách quý mới mời, nhưng tôi xin phép được ăn món khác.
- Ăn xong chắc khách cũng “hạ thổ” luôn quá.
Món đặc sản thịt lợn "hạ thổ" liệu có thật?
Với những ai chưa biết thì có vẻ như họ không tin thịt có thể cất giữ trong 2 - 3 năm. Tuy nhiên, trên thực tế, từ ngày xưa, khi mà chưa có tủ lạnh để bảo quản thức ăn, cha ông ta đã có truyền thống làm các món ăn muối chua, muối mặn để giữ cho thực phẩm được lâu hơn. Và đương nhiên, cách làm thì cũng phải có “chiêu” để giúp cho thực phẩm lâu bị phân hủy. Đó có thể là hạ thổ hoặc cho vào chum rồi thả xuống giếng.
Đặc biệt, ở vùng Vĩnh Phú ngày xưa (nay là Phú Thọ và Vĩnh Phúc), người dân có món cá thính vô cùng nổi tiếng. Và rất có thể món thịt lợn bản hạ thổ mà dân tình đang xôn xao chính là món thịt ướp thính được biến tấu từ món cá thính truyền thống.
Để làm ra món cá thính thì cách làm cũng vô cùng cầu kỳ. Đầu tiên, cá được chọn là cá nước ngọt, có vảy. Mọi người thường ưu tiên sử dụng cá mè, cá trắm hoặc cá chép có cân nặng từ 1,5 cho đến 2,5kg. Cá sau khi làm sạch bụng thì để nguyên vảy. Cá có thể cắt khúc vừa ăn hoặc khứa nhẹ để cả con để chế biến các bước tiếp theo.
Cá sau đó được ướp muối thật mặn và cho vào một chiếc lọ để để trong vòng khoảng 4 -5 ngày vào mùa hè hoặc 6 - 7 ngày vào mùa đông. Sau đó, cá được lấy ra rũ sạch muối, vắt kiệt nước và ủ với thính ngô rang hoặc thính đậu nành giã vỡ.
Sau khi thính đã thấm vào cá thì xếp chúng vào một chiếc chum hoặc vại rồi rải một lớp thính ở đáy nồi. Cứ mỗi lớp cá sẽ phủ thêm một lớp lá ổi bánh tẻ và thính, phía trên cùng là một lớp thính dày. Cuối cùng, người ta đậy một chiếc mo cau hoặc mo tre rồi lấy rơm bện chặt, chèn ở quanh miệng hũ giúp tạo độ ẩm để cá lên men.
Thanh tre được chẻ nhỏ và gài chặt vào miệng hũ. Cuối cùng, hũ được úp ngược xuống chậu nước muối cực mặn sao cho lớp rơm không thấm vào nước. Chum hoặc vại cá thính sau đó sẽ được đặt ở một góc bếp khô ráo hoặc vùi sâu trong tro trong khoảng từ 6 tháng cho đến 1 năm, chờ đến khi lên men mới đem ra ăn. Lúc này, cá đã được ngấm đều thính , độ chua cũng đạt yêu cầu. Mọi người có thể sử dụng để ăn dần cả năm.
Đối với thịt thính cũng được làm tương tự. Tuy nhiên, mọi người không cần dùng lá ổi và miếng thịt cũng sẽ được ướp nguyên tảng lớn.
Bên cạnh đó, ngày nay, nhiều gia đình cũng không dùng rơm khô hay mo cau để ủ thính mà thay vào đó, họ sử dụng nilon để bịt kín, ngăn chặn các vi khuẩn yếm khí hoạt động, giúp thịt giữ được mùi vị tươi ngon nhất. Các chum sành ngày xưa cũng được thay thế bằng hũ nhựa để không bị vỡ.
Thế nhưng, dù là cải tiến như thế nào thì món thịt, cá lên men vẫn là một trong những món ăn đặc sản vô cùng nổi tiếng ở vùng Phú Thọ, Vĩnh Phúc. Món ăn được dùng để tiếp đãi khách quý hoặc sử dụng trong những dịp quan trọng như lễ, Tết.
Thịt, cá thính khi ăn cần nướng hoặc rán lên. Món ăn khi hoàn thành có vị chua nhẹ hòa quyện cùng hương vị bùi bùi của thính . Nếu có dịp bạn hãy đến và ăn thử một lần nhé.